
Plan dydaktyczno-wychowawczy i lekcje w nim zawarte zostały opracowane na podstawie programu nauczania języka polskiego w szkole podstawowej pt. Między nami, nr dopuszczenia 867/1/2017, autorzy: Joanna Piasta-Siechowicz, Agnieszka Łuczak, Anna Murdzek, Ewa Prylińska
Lekcja nr 1
Temat: Czego będę uczyć się na lekcjach języka polskiego w kl. VI?
Pytanie kluczowe
- Czego będę uczyć się na lekcjach języka polskiego w kl. VI?
- Jak i za co będę oceniany?
Cele lekcji - uczeń:
– zapoznaje się z wewnątrzszkolnym i przedmiotowym systemem oceniania;
- zapoznaje się z zasadami prowadzenia zeszytu do języka polskiego;
- zapoznaje się z lekturą dla klasy VI;
- współredaguje regulamin obowiązujący na lekcjach języka polskiego.
NACOBEZU (Na co będę zwracać uwagę?)
- Czy znasz zasady PSO?
- Czy przestrzegasz zasad prowadzenia zeszytu do języka polskiego i zasad obowiązujących na lekcji języka polskiego?
- Czy wiesz, jakie lektury będziesz omawiał w kl. VI?
Lekcja nr 2
Temat: Co sprawia, że mówca jest skuteczny?
Pytanie kluczowe
Jak mówić, by odnieść zamierzony skutek?
Cele lekcji - uczeń:
- omawia temat opowiadania w kilkuzdaniowej wypowiedzi;
- wyszukuje fragmenty tekstu;
- omawia środki podtrzymujące kontakt ze słuchaczem.
NACOBEZU (Na co będę zwracać uwagę?)
- Czy potrafisz napisać streszczenie tekstu?
- Czy wiesz, jak mówić, by odnieść zamierzony skutek?
Lekcja nr 3
Temat: Poznać i zrozumieć nastolatka.
Pytanie kluczowe
Jak postrzegam siebie ja, jak postrzegają mnie inni?
Cele lekcji - uczeń:
- charakteryzuje narratora;
- nazywa cechy postaci;
- omawia problematykę podjętą w utworze w nawiązaniu do własnych doświadczeń.
NACOBEZU (Na co będę zwracać uwagę?)
- Czy potrafisz wypowiedzieć się na określony temat?
- Czy umiesz określić problematykę utworu?
Lekcja nr 4, 5
Temat: Powtórzenie wiadomości o odmiennych i nieodmiennych częściach mowy.
Pytanie kluczowe
Co pamiętam o częściach mowy odmiennych i nieodmiennych?
Cele lekcji - uczeń:
- rozpoznaje odmienne i nieodmienne części mowy;
- rozpoznaje bezokoliczniki.
NACOBEZU (Na co będę zwracać uwagę?)
- Czy rozróżniasz części mowy odmienne i nieodmienne?
- Czy potrafisz określić i rozpoznać odpowiednie formy gramatyczne odmiennych części mowy?
- Czy poprawnie posługujesz się odmiennymi i nieodmiennymi częściami mowy?
Lekcja nr 6
Temat: Dobry zwyczaj nie pożyczaj. O nadużywaniu wyrazów obcego pochodzenia.
Pytanie kluczowe
- Czy powinniśmy posługiwać się wyrazami obcego pochodzenia?
Cele lekcji - uczeń:
- odróżnia wyrazy rodzime od wyrazów obcego pochodzenia;
- eliminuje wyrazy obcego pochodzenia w zdaniu;
- do wyrazów obcego pochodzenia podaje polskie odpowiedniki;
- sprawdza znaczenie wyrazów w słowniku.
NACOBEZU (Na co będę zwracać uwagę?)
- Czy potrafisz korzystać ze słownika wyrazów obcych i słownika języka polskiego?
- Czy umiesz zastąpić wyraz obcy wyrazem rodzimym?
Lekcja nr 7
Temat: Lęk, gniew, smutek i siostra bezradność. Instrukcja obsługi trudnych emocji w sytuacjach kryzysowych.
Pytanie kluczowe
Jak sobie radzić z negatywnymi emocjami?
Cele lekcji - uczeń:
- omawia temat opowiadania w kilkuzdaniowej wypowiedzi;
- podaje bezpieczne sposoby radzenia ze stresem.
NACOBEZU (Na co będę zwracać uwagę?)
Czy potrafisz wypowiedzieć się na podany temat?
Czy wiesz, w jaki sposób radzić ze stresem?
Lekcja nr 8, 9, 10
Temat: Odmiana czasownika.
Pytanie kluczowe
Przez co odmienia się czasownik i w jakich aspektach występuje?
Cele lekcji - uczeń:
- rozpoznaje formy bezosobowe czasownika;
- odróżnia czasowniki dokonane od niedokonanych;
- określa formy gramatyczne czasowników;
- tworzy poprawne formy gramatyczne czasowników;
- omawia funkcje form czasownika w tekście;
- określa stronę czasownika;
- przekształca zdania z konstrukcji czynnej na konstrukcję bierną i odwrotnie;
- odróżnia czasowniki przechodnie od nieprzechodnich.
NACOBEZU (Na co będę zwracać uwagę?)
- Czy rozróżniasz czasowniki osobowe i nieosobowe, przechodnie i nie-przechodnie?
- Czy potrafisz określić formę grama-tyczną czasownika?
- Czy potrafisz odmieniać czasownik?
- Czy umiesz przekształcić zdanie z konstrukcji czynnej na konstrukcje bierną i odwrotnie?
Lekcja nr 11
Temat: O trudnych relacjach między rodzicami a dziećmi.
Pytanie kluczowe
Jaki problem porusza fragment utworu pt. Lato szczupaka?
Cele lekcji - uczeń:
- analizuje przeżycia narratora-bohatera;
- ocenia zachowanie bohatera.
NACOBEZU (Na co będę zwracać uwagę?)
- Czy potrafisz opowiedzieć o przeżyciach bohaterów?
Lekcja nr 12
Temat: Osobliwości w odmianie rzeczownika.
Pytanie kluczowe
Jakie są osobliwości w odmianie rzeczownika?
Cele lekcji - uczeń:
- rozpoznaje formy gramatyczne rzeczownika;
- tworzy poprawne formy gramatyczne rzeczowników.
NACOBEZU (Na co będę zwracać uwagę?)
- Czy znasz osobliwości w odmianie rzeczowników i czy wiesz, na czym one polegają?
- Czy poprawnie odmieniasz rzeczowniki osobliwe?
Lekcja nr 13
Temat: Na czym polegała tajemnica klasy VIb?
Pytanie kluczowe
Co zrobić, by, pomagając jednym, nie oszukiwać drugich?
Cele lekcji - uczeń:
- charakteryzuje bohaterów;
- odwołuje się do własnych obserwacji i doświadczeń w rozmowie o bohaterach utworu;
- sporządza notatkę dotyczącą działań bohaterów.
NACOBEZU (Na co będę zwracać uwagę?)
- Czy potrafisz wypowiedzieć się na określony temat?
- Czy umiesz zredagować notatkę?
Lekcja nr 14, 15
Temat: Pozostać sobą czy dostosować się do grupy?
Pytanie kluczowe
Czy lepiej dostosować się do grupy, czy pozostać sobą?
Cele lekcji - uczeń:
- gromadzi informacje na temat bohatera, sytuacji;
- uzasadnia swoje zdanie;
- tworzy dalszy ciąg historii bohaterów.
NACOBEZU (Na co będę zwracać uwagę?)
- Czy potrafisz wypowiedzieć się na temat omawianego utworu i poruszonego w nim problemu?
- Czy umiesz napisać opowiadanie?
Lekcja nr 16
Temat: Odpowiedzialna decyzja bohatera książki „Benny i Omar”.
Pytanie kluczowe
Co znaczy być odpowiedzialnym nastolatkiem?
Cele lekcji - uczeń:
- omawia zachowanie postaci;
- konfrontuje zachowanie postaci z własnymi doświadczeniami;
- redaguje notatkę;
- redaguje artykuł;
- opowiada treść utworu.
NACOBEZU (Na co będę zwracać uwagę?)
- Czy potrafisz omówić treść i problematykę utworu literackiego?
- Czy umiesz wypowiedzieć sie na określony temat?
- Czy potrafisz zredagować notatkę i artykuł na podany temat?
Lekcja nr 17, 18
Temat: Problemy z odżywianiem tematem tekstu publicystycznego i utworu literackiego.
Pytanie kluczowe
Co powinno nas zaniepokoić w odżywianiu własnym i innych?
Cele lekcji - uczeń:
- określa temat artykułu;
- cytuje fragmenty artykułu;
- przypisuje artykuł do tekstu publicystycznego;
- określa adresata artykułu;
- porównuje środowiska życia bohaterów;
- wyjaśnia tytuł tekstu;
- wyszukuje fragmenty w tekście;
- notuje w tabeli informacje z tekstu.
NACOBEZU (Na co będę zwracać uwagę?)
- Czy potrafisz omówić treść i problematykę utworu literackiego i tekstu publicystycznego?
- Czy potrafisz zredagować notatkę na podstawie przeczytanego tekstu?
Lekcja nr 19
Temat: Odmieniamy i stopniujemy przymiotniki.
Pytanie kluczowe
Jak odmieniają się i stopniują się przymiotniki?
Cele lekcji - uczeń:
- rozpoznaje przymiotniki;
- określa przypadek, liczbę, rodzaj przymiotnika;
- stopniuje przymiotniki;
- używa przymiotników w stopniu wyższym i najwyższym.
NACOBEZU (Na co będę zwracać uwagę?)
- Czy rozpoznajesz przymiotniki?
- Czy poprawnie odmieniasz i stopniujesz przymiotniki?
- Czy umiesz określić formę gramatyczna przymiotnika?
- Czy znasz i rozpoznajesz rodzaje stopniowania?
Lekcja nr 20, 21, 22
Temat: Wciąż o Ikarach głoszą, choć doleciał Dedal. Poznajemy mit o Dedalu i Ikarze oraz teksty kultury nim inspirowane.
Pytanie kluczowe
- Dlaczego artyści częściej czynią bohaterem swych dzieł Ikara a nie Dedala?
- Jak zawarty w micie upadek Ikara ukazują różni artyści w swych dziełach?
Cele lekcji - uczeń:
- charakteryzuje bohaterów;
- porządkuje plan wydarzeń przedstawionych w micie;
- określa cechy bohaterów;
- posługuje się słownikiem frazeologicznym;
- zna frazeologizmy wywodzące się z mitu o Dedalu i Ikarze i popra-wnie posługuje się nimi;
- zna frazeologizmy ze słowem skrzydła i ich znaczenie;
- omawia wiersz i obrazy zainspirowane mitem o Dedalu i Ikarze oraz porównuje je.
NACOBEZU (Na co będę zwracać uwagę?)
- Czy redagujesz plan wydarzeń przedstawionych w micie w porządku chronologicznym?
- Czy znasz frazeologizmy związane z mitem o Ikarze i poprawnie posługujesz się nimi?
- Czy umiesz dopasować cechy charakteru do bohaterów mitu o Dedalu i Ikarze?
- Czy potrafisz porównać mit, wiersz i obrazy pod względem sposobu ukazania tego samego tematu?
Lekcja nr 23
Temat: Rodzaje i odmiana liczebników.
Pytanie kluczowe
Czym jest liczebnik i jakie są jego rodzaje?
Cele lekcji - uczeń:
- rozpoznaje liczebniki;
- rozróżnia liczebniki główne, porządkowe, ułamkowe, zbiorowe, nieokreślone;
- zapisuje słownie liczebniki;
- określa przypadek, liczbę, rodzaj liczebników;
- zastępuje liczby liczebnikami nieokreślonymi;
- poprawnie wymawia liczebnik.
NACOBEZU (Na co będę zwracać uwagę?)
- Czy rozpoznajesz liczebniki i ich rodzaje?
- Czy poprawnie posługujesz się liczebnikami?
- Czy umiesz określić formę gramatyczna liczebnika?
Lekcja nr 24
Temat: Jakie prawdy życiowe są ukryte w biblijnej historii o talentach?
Pytanie kluczowe
Jakie jest uniwersalne znaczenia przypowieści?
Cele lekcji - uczeń:
- przyporządkowuje cechy bohaterom;
- odczytuje uniwersalne znaczenie przypowieści;
- odnosi treści tekstów kultury do własnego doświadczenia;
- porządkuje plan wydarzeń ukazanych w przypowieści o talentach;
- porównuje treść i przesłanie dwóch przypowieści;
- dostrzega znaczenie symboliczne wybranych elementów przypowieści.
NACOBEZU (Na co będę zwracać uwagę?)
- Czy znasz cechy przypowieści i potrafisz je wskazać w utworze?
- Czy potrafisz odczytać uniwersalny charakter przypowieści i wyjaśnić zawarte w nich znaczenia symboliczne?
- Czy umiesz porównać dwie przypowieści?
Lekcja nr 25
Temat: Kiedy Joszko gra...
Pytanie kluczowe
Czy w treści piosenki możemy znaleźć jakieś przesłanie dla siebie?
Cele lekcji - uczeń:
- nazywa środki poetyckie;
- opisuje swoje wrażenia po wysłuchaniu piosenki;
- omawia treść utworu;
- wyjaśnia przenośne znaczenia;
- uzasadnia własne zdanie.
NACOBEZU (Na co będę zwracać uwagę?)
- Czy potrafisz wypowiedzieć się na temat podmiotu lirycznego i bohatera lirycznego?
- Czy umiesz wskazać środki stylistyczne w utworze (epitet, przenośnię, powtórzenie,
anaforę) i określić ich funkcję?
Lekcja nr 26
Temat: Bieg ku marzeniom w opowiadaniu Ashley Hodgeson.
Pytanie kluczowe
Jakie znaczenie w spełnianiu marzeń ma umiejętność pokonywania trudności?
Cele lekcji - uczeń:
- identyfikuje opowiadanie obyczajowe;
- charakteryzuje narratora i bohaterów;
- łączy doświadczenia bohaterów z własnymi;
- uzasadnia własne zdanie.
NACOBEZU (Na co będę zwracać uwagę?)
- Czy potrafisz wypowiedzieć się na temat przeczytanego utworu?
- Czy znasz cechy opowiadania jako gatunku literackiego?
Lekcja nr 27, 28
Temat: Umiem uzasadnić własne zdanie.
Pytanie kluczowe
Jak zredagować wypowiedź argumentacyjną?
Cele lekcji - uczeń:
- formułuje argumenty;
- redaguje komentarz o charakterze argumentacyjnym;
- redaguje list o charakterze argumentacyjnym adresowany do osoby dorosłej.
NACOBEZU (Na co będę zwracać uwagę?)
- Czy potrafisz zredagować list prywatny i wypowiedź o charakterze argumentacyjnym?
- Czy potrafisz sformułować argumenty właściwe do podanego stanowiska?
Lekcja nr 29
Temat: Opisujemy sytuację przedstawioną na plakacie.
Pytanie kluczowe
Dlaczego ucieczka z domu nie jest dobrym pomysłem?
Cele lekcji - uczeń:
- rozpoznaje plakat reklamowy;
- odczytuje przesłanie plakatu;
- identyfikuje adresata plakatu;
- omawia sposób oddziaływania na odbiorcę;
- nakłania adresata do zmiany decyzji.
NACOBEZU (Na co będę zwracać uwagę?)
- Czy dostrzegasz środki perswazji i czy rozumiesz ich funkcję?
- Czy potrafisz opisać plakat, uwzględniając symbolikę poszczególnych elementów i zastosowanych barw?
Lekcja nr 30
Temat: O miłości z rymem lub bez rymów.
Pytanie kluczowe
Jak widzi świat i co czuje osoba zakochana?
Cele lekcji - uczeń:
- nazywa cechy, nastrój postaci;
- porównuje wiersz z ilustracją do wiersza;
- opisuje ilustrację z wykorzystaniem związków wyrazowych;
- redaguje wypowiedź w roli bohatera wiersza;
- podaje przykłady różnych tekstów kultury z motywem miłości.
NACOBEZU (Na co będę zwracać uwagę?)
- Czy potrafisz wypowiedzieć się na temat wiersza, stosując terminy z teorii literatury?
- Czy umiesz opisać ilustrację?
Lekcja nr 31, 32
Temat: Ariadna i Tezeusz razem rozwiązują problem.
Pytanie kluczowe
Jaką rolę odegrała Ariadna w pokonaniu Minotaura?
Cele lekcji - uczeń:
- zna mit o Tezeuszu i Ariadnie;
- określa sytuacje użycia związku frazeologicznego;
- wyjaśnia znaczenie związku frazeologicznego;
- stosuje w dialogu związek frazeologiczny;
- stosuje środki perswazji w reklamie;
- redaguje reklamę;
- odpowiada na pytania do tekstu;
- omawia motywację bohatera;
- formułuje pochwałę działań bohatera.
NACOBEZU (Na co będę zwracać uwagę?)
- Czy znasz cechy mitu jako gatunku literackiego?
- Czy potrafisz wypowiedzieć się na temat treści mitu?
- Czy układasz plan wydarzeń zgodnie z porządkiem chronologicznym?
- Czy, redagując reklamę, stosujesz środki perswazji?
- Czy znasz znaczenie frazeologizmów wywodzących się z mitu o Ariadnie i Tezeuszu
i poprawnie się nimi posługujesz?
Lekcja nr 33, 34, 35
Temat: Redagujemy plan i charakterystykę Tezeusza.
Pytanie kluczowe
Jak napisać charakterystykę postaci?
Cele lekcji - uczeń:
- gromadzi słownictwo do charakterystyki postaci;
- charakteryzuje bohatera;
- porządkuje informacje o bohaterze;
- redaguje charakterystykę postaci na podstawie planu;
- tworzy plan charakterystyki.
NACOBEZU (Na co będę zwracać uwagę?)
- Czy potrafisz zgromadzić słownictwo i informacje o postaci do napisania charakterystyki?
- Czy redagujesz charakterystykę zgodnie z napisanym planem i kryteriami oceny?
Lekcja nr 36, 37
Temat: Potęga miłości, która pokonuje potęgę piekieł. Poznajemy mit o Orfeuszu i Eurydyce.
Pytanie kluczowe
Jakie prawdy o człowieku i życiu przekazane zostały w micie o Orfeuszu i Eurydyce?
Cele lekcji - uczeń:
- odczytuje problematykę mitu;
- wyszukuje w tekście informacje i porządkuje je;
- opisuje uczucia, myśli i zachowanie bohatera;
- porządkuje/redaguje plan ramowy zdarzeń.
NACOBEZU (Na co będę zwracać uwagę?)
- Czy potrafisz uporządkować plan wydarzeń chronologicznie?
- Czy umiesz opisać przeżycia bohatera?
Lekcja nr 38
Temat: Powtórzenie wiadomości i umiejętności z rozdziału Między dzieciństwem a dorosłością.
Pytanie kluczowe
W jakim stopniu opanowałem wiadomości i umiejętności z rozdziału Między dzieciństwem a dorosłością?
Cele lekcji - uczeń:
- zna treść mitów: o Dedalu i Ikarze, Tezeuszu i Ariadnie oraz o Orfeuszu i Eurydyce;
- zna frazeologizmy wywodzące się z omawianych mitów oraz ich znaczenie, poprawnie się
nimi posługuje;
- wskazuje w wierszu środki stylistyczne (epitet, porównanie, przenośnię, anaforę, powtórzenie) oraz określa ich funkcje;
- rozpoznaje czasownik przechodni;
- przekształca konstrukcję czynną na bierną i odwrotnie;
- nazywa części mowy;
- określa formy gramatyczne części mowy odmiennych;
- odmienia części mowy odmienne;
- rozróżnia czasowniki osobowe i nieosobowe;
- rozpoznaje rodzaje form nieosobowych czasowników;
- wyjaśnia sformułowanie „slang młodzieżowy”;
- przekształca wypowiedź zgodnie z zasadami kultury języka.
NACOBEZU (Na co będę zwracać uwagę?)
- Czy znasz treść omawianych mitów oraz wywodzące się z nich związki frazeologiczne
i ich znaczenie?
- Czy rozpoznajesz w wierszu środki stylistyczne (epitet, porównanie, przenośnię, anaforę,
powtórzenie) oraz określasz ich funkcje?
- Czy poprawnie określasz formy gramatyczne odmiennych części mowy?
- Czy poprawnie odmieniasz odmienne części mowy?
Lekcja nr 39, 40
Temat: Sprawdzian z rozdziału Między dzieciństwem a dorosłością. Poprawa i omówienie.
Pytanie kluczowe
W jakim stopniu opanowałem wiadomości i umiejętności z rozdziału Między dzieciństwem a dorosłością?
Cele lekcji - uczeń:
- zna treść mitów: o Dedalu i Ikarze, Tezeuszu i Ariadnie oraz o Orfeuszu i Eurydyce;
- zna frazeologizmy wywodzące się z omawianych mitów oraz ich znaczenie, poprawnie się
nimi posługuje;
- wskazuje w wierszu środki stylistyczne (epitet, porównanie, przenośnię, anaforę, powtórzenie) oraz określa ich funkcje;
- rozpoznaje czasownik przechodni;
- przekształca konstrukcję czynną na bierną i odwrotnie;
- nazywa części mowy;
- określa formy gramatyczne części mowy odmiennych;
- odmienia części mowy odmienne;
- rozróżnia czasowniki osobowe i nieosobowe;
- rozpoznaje rodzaje form nieosobowych czasowników;
- wyjaśnia sformułowanie „slang młodzieżowy”;
- przekształca wypowiedź zgodnie z zasadami kultury języka.
NACOBEZU (Na co będę zwracać uwagę?)
- Czy znasz treść omawianych mitów oraz wywodzące się z nich związki frazeologiczne
i ich znaczenie?
- Czy rozpoznajesz w wierszu środki stylistyczne (epitet, porównanie, przenośnię, anaforę,
powtórzenie) oraz określasz ich funkcje?
- Czy poprawnie określasz formy gramatyczne odmiennych części mowy?
- Czy poprawnie odmieniasz odmienne części mowy?
Lekcja nr 41
Temat: Język jest tworem żywym i się zmienia.
Pytanie kluczowe
- W jaki sposób i dlaczego język się zmienia?
- Na czym polega skuteczna komunikacja międzypokoleniowa?
Cele lekcji - uczeń:
- omawia przyczyny zmian w języku;
- określa zasady skutecznej komunikacji międzypokoleniowej;
- uwzględnia w rozmowie zasady skutecznej komunikacji międzypokoleniowej.
NACOBEZU (Na co będę zwracać uwagę?)
Czy znasz i stosujesz zasady skutecznej komunikacji międzypokoleniowej?
Lekcja nr 42
Temat: Mówię, więc jestem?
Pytanie kluczowe
Dlaczego powinniśmy mówić językiem wspólnym, a nie prywatnym?
Cele lekcji - uczeń:
- wyjaśnia różnicę między językiem ogólnopolskim a środowiskowym;
- formułuje definicję pojęcia;
- cytuje.
NACOBEZU (Na co będę zwracać uwagę?)
- Czy wiesz, jakie są odmiany polszczyzny?
- Czy potrafisz zacytować odpowiednie fragmenty tekstu?
Lekcja nr 43
Temat: Odkrywamy przenośny sens przypowieści o siewcy.
Pytanie kluczowe
Jaki jest przenośny sens przypowieści o siewcy?
Cele lekcji - uczeń:
- odczytuje przenośne znaczenie przypowieści;
- argumentuje tezę.
NACOBEZU (Na co będę zwracać uwagę?)
Czy potrafisz odczytać znaczenie dosłowne i metaforyczne przypowieści?
Lekcja nr 44, 45
Temat: Zadbaj o poprawną polszczyznę.
Pytanie kluczowe
- Z czego wynikają błędy językowe?
- Czy użycie wyrazów modnych jest zasadne?
Cele lekcji - uczeń:
- charakteryzuje bohatera;
- rozmawia na temat związku treści utworu z rzeczywistością;
- określa temat tekstu;
- czyta tekst;
- sprawdza w odpowiednim słowniku lub innym źródle potrzebne informacje
NACOBEZU (Na co będę zwracać uwagę?)
- Czy wiesz, kiedy jest zasadne używanie modnych słów?
- Czy umiesz zredagować hasło słownikowe danego słowa i dopisać do tego wyrazu synonimy?
Lekcja nr 46, 47
Temat: Spotkanie z mistrzem słowa – Janem Kochanowskim.
Pytanie kluczowe
- Co powinniśmy wiedzieć o Kochanowskim?
- Jakie zabiegi stylistyczne świadczą o szczególnej dbałości autora o bogactwo języka?
Cele lekcji - uczeń:
- zna podstawowe fakty z biografii Jana Kochanowskiego;
- nazywa obrazy poetyckie;
- omawia zabiegi stylistyczne (środki poetyckie, rymy);
- określa temat wiersza;
- zapisuje utwór szesnastowieczny współczesną polszczyzną;
- redaguje notatkę biograficzną.
NACOBEZU (Na co będę zwracać uwagę?)
- Czy umiesz uzasadnić, że podany utwór jest fraszką?
- Czy potrafisz nazwać zabiegi stylistyczne świadczące o szczególnej dbałości autora o bogactwo języka?
Lekcja nr 48
Temat: Korzystamy ze słownika frazeologicznego.
Pytanie kluczowe
- Jak korzystać ze słownika frazeologicznego?
- Jakie jest znaczenie popularnych związów frazeologicznych?
Cele lekcji - uczeń:
- rozpoznaje związki frazeologiczne (frazeologizmy);
- wyjaśnia znaczenie związków frazeologicznych;
- stosuje związki frazeologiczne;
- korzysta ze słownika frazeologicznego języka polskiego.
NACOBEZU (Na co będę zwracać uwagę?)
- Czy potrafisz korzystać ze słownika frazeologicznego?
- Czy znasz wybrane związki frazeologiczne i ich znaczenie?
Lekcja nr 49
Temat: „Lepiej późno niż wcale dowiedzieć się…”. Powtarzamy wiadomości o przysłówku.
Pytanie kluczowe
Co powinniśmy wiedzieć o przysłówku?
Cele lekcji - uczeń:
- rozpoznaje przysłówki;
- określa, które przysłówki pochodzą od przymiotników;
- stopniuje przysłówki;
- formułuje wskazówki z użyciem przysłówków.
NACOBEZU (Na co będę zwracać uwagę?)
- Czy rozróżniasz przysłówki i wiesz, które pochodzą od przymiotników?
- Czy poprawnie stopniujesz przysłówki?
Lekcja nr 50
Temat: Jak powstają legendy? Poznajemy opowieść Wandy Chotomskiej o Lechu, Czechu i Rusie.
Pytanie kluczowe
W jaki sposób powstają legendy i o czym mówią?
Cele lekcji - uczeń:
- opisuje elementy świata przedstawionego;
- określa nastrój opowieści;
- rozpoznaje cechy gatunkowe legendy;
- objaśnia znaczenia symboliczne elementów świata przedstawionego.
NACOBEZU (Na co będę zwracać uwagę?)
- Czy potrafisz uzasadnić, że opowieść o Lechu, Czechu i Rusie jest legendą?
- Czy potrafisz wyjaśnić znaczenie symboliczne wybranych elementów z legendy?
Lekcje nr 51, 52
Temat: Opowieść o legendarnej władczyni Wandzie.
Pytanie kluczowe
Jak postać Wandy ukazana została w legendzie oraz w tekstach kronikarzy: Wincentego Kadłubka i Jana Długosza?
Cele lekcji - uczeń:
- określa cechy gatunkowe legendy;
- formułuje argumenty;
- opowiada treść legendy;
- porządkuje chronologicznie plan wydarzeń;
- dopasowuje punkty planów wydarzeń tak, by pasowały do zapisu w kronikach Kadłubka i Długosza?
NACOBEZU (Na co będę zwracać uwagę?)
- Czy potrafisz omówić i porównać dwie wersje opowieści o Wandzie?
- Czy znasz cechy gatunkowe legendy?
Lekcje nr 53
Temat: Ćwiczymy poprawne użycie zaimków w zdaniu.
Pytanie kluczowe
Kiedy stosować dłuższe a kiedy krótsze formy zaimków?
Cele lekcji - uczeń:
- stosuje zaimki w celu uniknięcia powtórzeń;
- stosuje dłuższe i krótsze formy zaimka;
- rozpoznaje zaimki odmienne i nieodmienne.
- redaguje dialog z użyciem krótszych i dłuższych form zaimka.
NACOBEZU (Na co będę zwracać uwagę?)
- Czy rozróżniasz zaimki?
- Czy, redagując dialog, wykorzystujesz poprawnie dłuższe i krótsze formy zaimków?
Lekcje nr 54
Temat: Legenda – skarbnica pamiątek przeszłości.
Pytanie kluczowe
Jaka rolę odgrywają legendy w życiu narodu?
Cele lekcji - uczeń:
- określa elementy świata przedstawionego;
- podaje przykłady legend;
- określa znaczenie legend dla kultury;
- odróżnia fikcję prawdopodobną od fantastycznej;
- czyta tekst legendy.
NACOBEZU (Na co będę zwracać uwagę?)
Czy wiesz, jak powstaje legenda i jaka jest jej rola w życiu narodu?
Lekcje nr 55
Temat: Przyimki – nieodmienne części mowy.
Pytanie kluczowe
Co należy wiedzieć o przyimku?
Cele lekcji - uczeń:
- rozpoznaje przyimek w tekście;
- rozpoznaje wyrażenia przyimkowe;
- rozpoznaje przyimki proste i złożone;
- określa przypadek rzeczownika w wyrażeniu przyimkowym;
- uzupełnia dialog przyimkami złożonymi;
- tworzy wyrażenia przyimkowe z podanymi rzeczownikami.
NACOBEZU (Na co będę zwracać uwagę?)
- Czy rozróżniasz przyimki proste i złożone oraz wyrażenia przyimkowe?
- Czy poprawnie posługujesz się przyimkami?
- Czy poprawnie określasz przypadek rzeczowników w wyrażeniach przyimkowych?
Lekcje nr 56
Temat: Zjazd gnieźnieński na kartach kroniki i powieści.
Pytanie kluczowe
Czym charakteryzują się powieści historyczne i w jakim celu się je pisze?
Cele lekcji - uczeń:
- przedstawia zdarzenia;
- przedstawia postaci historyczne;
- określa czas akcji;
- określa stosunek autora tekstu do bohatera;
- identyfikuje narratora;
- określa cele pisania kroniki;
- kreśla cel pisania powieści historycznej;
- gromadzi zdarzenia wokół wątku głównego i wątków pobocznych.
NACOBEZU (Na co będę zwracać uwagę?)
- Czy potrafisz wskazać w omawianym utworze cechy powieści historycznej?
- Czy, omawiając elementy świata przedstawionego, posługujesz się terminami z teorii literatury?
Lekcje nr 57
Temat: Jakie funkcje pełnią w zdaniu spójniki?
Pytanie kluczowe
- Do czego służy spójnik?
- Przed którymi spójnikami stawiamy przecinek?
Cele lekcji - uczeń:
- wyjaśnia funkcję spójnika w tekście;
- łączy zdania składowe spójnikami;
- stosuje przecinek przed spójnikiem zgodnie z zasadami.
NACOBEZU (Na co będę zwracać uwagę?)
- Czy rozróżniasz spójnik jako część mowy?
- Czy stosujesz przecinek przed spójnikiem zgodnie z obowiązującymi zasadami?
Lekcje nr 58
Temat: Uczymy się korzystać ze słownika terminów literackich.
Pytanie kluczowe
Jakie informacje znajdziemy w słowniku terminów literackich?
Cele lekcji - uczeń:
- wyszukuje w bibliotece szkolnej słowniki terminów literackich;
- korzysta ze słownika terminów literackich;
- omawia budowę definicji słownikowej.
NACOBEZU (Na co będę zwracać uwagę?)
- Czy umiesz korzystać ze słownika terminów literackich i wiesz, jak jest zbudowane hasło słownikowe w nim zamieszczone?
- Czy rozumiesz terminy z teorii literatury i poprawnie się nimi posługujesz?
Lekcje nr 59
Temat: Poetyckie wspomnienie z dzieciństwa w wierszu Juliusza Słowackiego W pamiętniku Zofii Bobrówny.
Pytanie kluczowe
Jakie ślady z biografii Juliusza Słowackiego odnajdujemy w jego wierszu pt. W pamiętniku Zofii Bobrówny?
Cele lekcji - uczeń:
- charakteryzuje bohatera literackiego;
- identyfikuje podmiot liryczny;
- określa genezę utworu;
- wyodrębnia obrazy poetyckie w wierszu;
- zna podstawowe faktu z biografii Słowackiego;
- redaguje notatkę biograficzną;
- formułuje wnioski na temat wiersza;
- redaguje wypowiedź uzasadniającą tematykę utworu.
NACOBEZU (Na co będę zwracać uwagę?)
- Czy potrafisz dokonać analizy i interpretacji utworu poetyckiego?
- Czy, omawiając wiersz, odwołujesz się do kontekstu biograficznego?
Lekcje nr 60
Temat: Wykrzyknik i partykuła - powtórzenie.
Pytanie kluczowe
Co należy wiedzieć o wykrzykniku i partykułach?
Cele lekcji - uczeń:
- rozpoznaje wykrzyknik i partykułę w tekście;
- wyjaśnia funkcję wykrzyknika i partykuły w tekście;
- klasyfikuje wykrzyknik i partykułę jako części mowy nieodmienne;
- stawia przecinek lub wykrzyknik po wykrzykniku;
- stosuje wykrzyknik i partykuły w dialogu.
NACOBEZU (Na co będę zwracać uwagę?)
Czy rozróżniasz i poprawnie stosujesz wykrzykniki i partykuły?
Lekcje nr 61, 62
Temat: Warto czerpać z tradycji.
Pytanie kluczowe
Jaką rolę w życiu rodziny i narodu odgrywają tradycje?
Cele lekcji - uczeń:
- tworzy wypowiedź na temat z wykorzystaniem podanego słownictwa;
- zapisuje informacje na schemacie;
- tworzy plakat na podany temat.
NACOBEZU (Na co będę zwracać uwagę?)
Czy potrafisz wypowiedzieć się na temat tradycji?
Lekcje nr 63
Temat: Pracujemy nad spójnością tekstu.
Pytanie kluczowe
Jakie zabiegi sprawiają, że tekst jest spójny?
Cele lekcji - uczeń:
- wyodrębnia przysłówki i spójniki spajające tekst;
- wkreśla funkcje zaimków i wyrażeń synonimicznych w spójności tekstu;
- wyodrębnia partykuły wpływające na spójność tekstu;
- porządkuje wypowiedź, uwzględniając kryteria spójności;
- tworzy spójne teksty z podanych wypowiedzeń, dodając spójniki, zaimki, usuwając
lub zastępując wyrazami bliskoznacznymi powtarzające się słowa.
NACOBEZU (Na co będę zwracać uwagę?)
Czy umiesz zredagować spójny tekst, stosując odpowiednie słownictwo?
Lekcje nr 64, 65
Temat: Poznajemy jeden z obyczajów szlacheckich - polowanie.
Pytanie kluczowe
Jak wyglądał obyczaj polowania w czasach szlacheckich?
Cele lekcji - uczeń:
- wymienia bohaterów;
- omawia tematykę utworu, odpowiadając na pytania;
- porządkuje kolejność wydarzeń w formie planu;
- określa funkcję elementów graficznych w komiksie;
- streszcza fragment utworu;
- udziela odpowiedzi na pytania do tekstu, powołując się na fragmenty utworu.
NACOBEZU (Na co będę zwracać uwagę?)
- Czy, udzielając odpowiedzi na pytania do tekstu, odwołujesz się do odpowiednich jego fragmentów?
- Czy potrafisz napisać streszczenie tekstu?
Lekcja nr 66
Temat: Opisujemy własne przeżycia.
Pytanie kluczowe
Jak zredagować opis przeżyć wewnętrznych?
Cele lekcji - uczeń:
- opisuje przeżycia postaci w roli z wykorzystaniem podanego słownictwa;
- tworzy opis przeżyć wewnętrznych.
NACOBEZU (Na co będę zwracać uwagę?)
Czy potrafisz zredagować opis przeżyć wewnętrznych?
Lekcja nr 67
Temat: Na czym polegała niezwykłość koncertu Wojskiego? Omawiamy kolejny fragment Pana Tadeusza A. Mickiewicza.
Pytanie kluczowe
Jakie zabiegi zastosował Mickiewicz, by opisany przez niego koncert Wojskiego stał się niezwykły?
Cele lekcji - uczeń:
- określa temat tekstu;
- wskazuje w utworze różne środki stylistyczne i określa ich funkcję;
- określa rodzaj rymów;
- redaguje notatkę.
NACOBEZU (Na co będę zwracać uwagę?)
- Czy potrafisz wskazać w utworze środki stylistyczne i określić jaką pełnia w nim funkcję?
- Czy rozpoznajesz w utworze elementy, które wpływają na jego rytmiczność?
Lekcja nr 68
Temat: Pisownia „nie” z różnymi częściami mowy.
Pytanie kluczowe
Jak należy zapisywać partykułę nie z różnymi częściami mowy?
Cele lekcji - uczeń:
- określa części mowy towarzyszące partykule nie;
- zna zasady pisowni rozłącznej i łącznej partykuły nie z różnymi częściami mowy;
- stosuje zasady pisowni partykuły nie z różnymi częściami mowy;
- wypisuje wyrazy z partykułą nie z tekstu.
NACOBEZU (Na co będę zwracać uwagę?)
Czy poprawnie zapisujesz partykułę nie z różnymi częściami mowy?
Lekcje nr 69, 70
Temat: Uczymy się pisać sprawozdanie.
Pytanie kluczowe
Jak napisać sprawozdanie?
Cele lekcji - uczeń:
- identyfikuje autora wypowiedzi;
- redaguje sprawozdanie z wydarzenia z wykorzystaniem podanego słownictwa;
- redaguje plan zdarzeń;
- gromadzi informacje o odczuciach i wrażeniach uczestników zdarzeń.
NACOBEZU (Na co będę zwracać uwagę?)
Czy potrafisz napisać sprawozdanie?
Lekcja nr 71
Temat: Co to znaczy świętować? Instrukcja i przepis.
Pytanie kluczowe
Jak napisać instrukcję i przepis?
Cele lekcji - uczeń:
- określa zastosowanie instrukcji;
- omawia budowę i język instrukcji;
- wyróżnia przepis kulinarny jako rodzaj instrukcji;
- redaguje przepis kulinarny.
NACOBEZU (Na co będę zwracać uwagę?)
Czy potrafisz napisać instrukcję i przepis?
Lekcja nr 72
Temat: Piszemy życzenia i gratulacje z różnych okazji.
Pytanie kluczowe
Czy potrafię napisać życzenia i gratulacje?
Cele lekcji - uczeń:
- dostosowuje styl do sytuacji składania życzeń;
- formułuje życzenia o charakterze oficjalnym i nieoficjalnym;
- omawia niestosowność sytuacji komunikacyjnej;
- redaguje życzenia.
NACOBEZU (Na co będę zwracać uwagę?)
Czy potrafisz zredagować życzenia odpowiednie do sytuacji komunikacyjnej oraz poprawne pod względem językowym, ortograficznym i interpunkcyjnym?
Lekcja nr 73
Temat: Powtórzenie wiadomości z rozdziału Nasze korzenie.
Pytanie kluczowe
W jakim stopniu opanowałem wiadomości i umiejętności z rozdziału Nasze korzenie?
Cele lekcji - uczeń:
- zna cechy gatunkowe legendy, przypowieści i fraszki oraz wskazuje je w utworze;
- rozróżnia wydarzenia historyczne, prawdopodobne i fantastyczne;
- zna cechy powieści historycznej;
- rozpoznaje w utworze różne środki stylistyczne (epitet, porównanie, animizację, personifikację) i określa ich funkcję;
- określa rodzaj rymów;
- zna treść legend, przypowieści, fraszek omawianych na lekcji;
- zna znaczenie frazeologizmów i poprawnie się nimi posługuje;
- rozróżnia zaimki, przysłówki, spójniki, partykuły, wykrzykniki oraz określa ich funkcje w tekście;
- zna i poprawnie stosuje zasady pisowni nie z różnymi częściami mowy;
- określa znaczenie, w jakim został użyty wyraz, odwołując się do hasła ze słownika języka polskiego;
- poprawnie stosuje przecinki przed spójnikami.
NACOBEZU (Na co będę zwracać uwagę?)
- Czy rozpoznajesz utwór jako legendę, przypowieść i fraszkę oraz potrafisz wskazać w nim
jego cechy gatunkowe?
- Czy umiesz wskazać w utworze różne środki stylistyczne (epitet, porównanie, animizację, personifikację) i określić ich funkcje?
- Czy rozróżniasz przysłówek, zaimek, spójnik, wykrzyknik i partykułę oraz wiesz, jaka jest ich funkcja?
- Czy umiesz określić znaczenie wyrazu w odniesieniu do hasła słownikowego?
- Czy poprawnie stosujesz zasady pisowni nie z różnymi częściami mowy?
- Czy poprawnie stosujesz zasady stosowania przecinka przed spójnikami?
Lekcje nr 74, 75
Temat: Sprawdzian z rozdziału Nasze korzenie. Poprawa i omówienie.
Pytanie kluczowe
W jakim stopniu opanowałem wiadomości i umiejętności z rozdziału Nasze korzenie?
Cele lekcji - uczeń:
- zna cechy gatunkowe legendy, przypowieści i fraszki oraz wskazuje je w utworze;
- rozróżnia wydarzenia historyczne, prawdopodobne i fantastyczne;
- zna cechy powieści historycznej;
- rozpoznaje w utworze różne środki stylistyczne (epitet, porównanie, animizację, personifikację) i określa ich funkcję;
- określa rodzaj rymów;
- zna treść legend, przypowieści, fraszek omawianych na lekcji;
- zna znaczenie frazeologizmów i poprawnie się nimi posługuje;
- rozróżnia zaimki, przysłówki, spójniki, partykuły, wykrzykniki oraz określa ich funkcje w tekście;
- zna i poprawnie stosuje zasady pisowni nie z różnymi częściami mowy;
- określa znaczenie, w jakim został użyty wyraz, odwołując się do hasła ze słownika języka polskiego;
- poprawnie stosuje przecinki przed spójnikami.
NACOBEZU (Na co będę zwracać uwagę?)
- Czy rozpoznajesz utwór jako legendę, przypowieść i fraszkę oraz potrafisz wskazać w nim
jego cechy gatunkowe?
- Czy umiesz wskazać w utworze różne środki stylistyczne (epitet, porównanie, animizację, personifikację) i określić ich funkcje?
- Czy rozróżniasz przysłówek, zaimek, spójnik, wykrzyknik i partykułę oraz wiesz, jaka jest ich funkcja?
- Czy umiesz określić znaczenie wyrazu w odniesieniu do hasła słownikowego?
- Czy poprawnie stosujesz zasady pisowni nie z różnymi częściami mowy?
- Czy poprawnie stosujesz zasady stosowania przecinka przed spójnikami?
Lekcje nr 76, 77
Temat: Średniowieczni rycerze.
Pytanie kluczowe
- Jak wyglądało życie w średniowieczu i na czym polegał etos rycerski?
Cele lekcji - uczeń:
- rozpoznaje wywiad;
- redaguje kodeks rycerski w formie równoważników zdań;
- przekształca równoważniki na zdania;
- zna etos rycerski i potrafi wymienić sławnych rycerzy.
NACOBEZU (Na co będę zwracać uwagę?)
- Czy masz podstawowe informacje na temat średniowiecza i etosu rycerskiego?
- Czy potrafisz zredagować kodeks rycerski w formie równoważników zdań, a następnie
przekształcić je na zdania?
Lekcje nr 79, 80
Temat: Powtórzenie wiadomości o budowie zdania pojedynczego.
Pytanie kluczowe
Co powinniśmy wiedzieć o zdaniu pojedynczym?
Cele lekcji - uczeń:
- rozpoznaje zdania pojedyncze w tekście;
- rozpoznaje człon podrzędny i nadrzędny w związkach wyrazowych;
- wyróżnia związek główny i związki poboczne w zdaniu pojedynczym;
- wypisuje związki wyrazowe w grupie podmiotu i grupie orzeczenia;
- tworzy wykres zdania pojedynczego;
- rozpoznaje szeregi;
- rozpoznaje związki zgody, rządu i przynależności;
- tworzy zdania zgodnie z zasadami szyku wyrazów w zdaniu;
- oddziela przecinkiem wyrazy w szeregu.
NACOBEZU (Na co będę zwracać uwagę?)
- Czy poprawnie przedstawiasz zdanie pojedyncze na wykresie?
- Czy rozróżniasz związki składniowe?
- Czy poprawnie układasz zdania?
Lekcje nr 81, 82
Temat: Polegać jak na Zawiszy. Piszemy charakterystykę Zawiszy Czarnego.
Pytanie kluczowe
Jakie informacje o Zawiszy Czarnym uwzględnimy w jego charakterystyce?
Cele lekcji - uczeń:
- charakteryzuje bohatera na podstawie jego wypowiedzi i innych postaci, narratora;
- wyjaśnia związek frazeologiczny;
- redaguje charakterystykę bohatera;
- tworzy notatkę na temat postaci.
NACOBEZU (Na co będę zwracać uwagę?)
- Czy potrafisz zebrać materiał do charakterystyki i zapisać go w formie notatki?
- Czy redagujesz charakterystykę postaci zgodnie z kryteriami oceny?
Lekcje nr 83, 84
Temat: Relacja z turnieju rycerskiego.
Pytanie kluczowe
Jak przygotować relację ze zdarzenia?
Cele lekcji - uczeń:
- wyodrębnia chronologicznie zdarzenia;
- wskazuje charakterystyczne cechy komiksu;
- posługuje się wyrażeniami przyciągającymi uwagę słuchaczy, podtrzymującymi ją i wyrażającymi emocje relacjonującego;
- relacjonuje zdarzenia.
NACOBEZU (Na co będę zwracać uwagę?)
Czy potrafisz przygotować relację ze zdarzenia?
Lekcje nr 85, 86
Temat: Rodzaje podmiotów w zdaniu.
Pytanie kluczowe
- Jakie są rodzaje podmiotu?
- Kiedy mamy do czynienia ze zdaniem bezpodmiotowym?
Cele lekcji - uczeń:
- rozpoznaje zdania bezpodmiotowe;
- rozpoznaje podmiot;
- rozpoznaje rodzaje podmiotu: gramatyczny, logiczny, domyślny, zbiorowy, szeregowy,
towarzyszący;
- nazywa części mowy w funkcji podmiotu;
- wykonuje wykres zdania pojedynczego.
NACOBEZU (Na co będę zwracać uwagę?)
- Czy rozpoznajesz podmiot w zdaniu?
- Czy umiesz określić rodzaj podmiotu?
- Czy rozpoznajesz zdanie bezpodmiotowe?
Lekcja nr 87
Temat: Jak obudzić śpiących rycerzy?
Pytanie kluczowe
O czym mówi legenda o śpiących rycerzach i z jakim miejscem jest związana?
Cele lekcji - uczeń:
- uzasadnia, że opowieść jest legendą;
- wymienia przykłady elementów realistycznych i fantastycznych w utworze;
- omawia znaczenie utworów w kontekście XIX-wiecznym i współcześnie.
NACOBEZU (Na co będę zwracać uwagę?)
- Czy potrafisz wypowiedzieć się na temat świata przedstawionego w utworze?
Lekcja nr 88, 89
Temat: Orzeczenie i jego rodzaje.
Pytanie kluczowe
Jakie są rodzaje orzeczeń?
Cele lekcji - uczeń:
- nazywa części mowy w funkcji orzeczenia;
- określa formy gramatyczne części mowy odmiennych;
- sporządza wykres zdania pojedynczego;
- nazywa części zdania, określa części mowy, którymi zostały wyrażone;
- rozpoznaje orzeczenia czasownikowe i imienne.
NACOBEZU (Na co będę zwracać uwagę?)
- Czy potrafisz wskazać orzeczenia w zdaniu i określić ich rodzaje?
- Czy wiesz, jakimi częściami mowy wyrażone są części zdania?
Lekcja nr 90
Temat: Jakimi zasadami powinien się kierować harcerz?
Pytanie kluczowe
W jaki sposób harcerstwo nawiązuje do rycerstwa i wartości rycerskich?
Cele lekcji - uczeń:
- charakteryzuje osobę mówiącą;
- zasady przedstawione w utworze odnosi do własnych doświadczeń i obserwacji;
- wyszukuje informacje na podany temat.
NACOBEZU (Na co będę zwracać uwagę?)
- Czy potrafisz wypowiedzieć sie na temat treści piosenki i ideałów harcerskich?
- Czy dostrzegasz podobieństwo między harcerstwem a rycerstwem?
Lekcja nr 91
Temat: Genialni naukowcy.
Pytanie kluczowe
Jak zostali ukazani polscy naukowcy w różnych tekstach kultury?
Cele lekcji - uczeń:
- charakteryzuje bohatera wiersza;
- wyjaśnia przenośne znaczenie fragmentów wiersza;
- podaje metaforyczne znaczenia wyrazów;
- określa temat wiersza;
- wyszukuje fragmenty wiersza nawiązujące do obrazu;
- poszukuje odpowiedzi na pytania;
- ocenia postać i jej osiągnięcia z wykorzystaniem podanego słownictwa;
- redaguje notatkę.
NACOBEZU (Na co będę zwracać uwagę?)
- Czy potrafisz wypowiedzieć się na temat sposobu ukazania postaci polskich naukowców w różnych tekstach kultury?
- Czy redagujesz notatkę, wykorzystując najważniejsze informacje z lekcji?
Lekcje nr 92, 93
Temat: Przydawka i sposoby jej wyrażania.
Pytanie kluczowe
Jaką funkcję pełni przydawka i jakie są jej rodzaje?
Cele lekcji - uczeń:
- określa formy gramatyczne części mowy odmiennych;
- sporządza wykres zdania pojedynczego;
- nazywa części zdania;
- określa części mowy, którymi zostały wyrażone;
- uzupełnia tekst przydawkami;
- układa zdania do podanych wykresów;
- nazywa części mowy w funkcji przydawki.
NACOBEZU (Na co będę zwracać uwagę?)
Czy rozpoznajesz przydawkę i jej rodzaje?
Lekcje nr 94, 95
Temat: Rodzaje okoliczników.
Pytanie kluczowe
Jaką funkcję pełni okolicznik i jakie są jego rodzaje?
Cele lekcji - uczeń:
- rozpoznaje okoliczniki;
- rozróżnia okoliczniki miejsca, czasu, sposobu, stopnia i miary, celu, przyczyny,
przyzwolenia, warunku;
- określa formy gramatyczne części mowy odmiennych;
- sporządza wykres zdania pojedynczego;
- nazywa części zdania;
- określa części mowy pełniące funkcje okoliczników;
- układa zdania do podanych wykresów;
- nazywa części mowy w funkcji okolicznika.
NACOBEZU (Na co będę zwracać uwagę?)
Czy rozróżniasz okolicznik i jego rodzaje?
Lekcja nr 96
Temat: Jeszcze jedna część zdania - dopełnienie.
Pytanie kluczowe
Jaką funkcję pełni dopełnienie i jakie są jego rodzaje?
Cele lekcji - uczeń:
- rozpoznaje dopełnienie;
- rozróżnia dopełnienie bliższe i dalsze;
- określa formy gramatyczne części mowy odmiennych;
- sporządza wykres zdania pojedynczego;
- nazywa części zdania;
- określa części mowy pełniące funkcje dopełnienia;
- układa zdania do podanych wykresów;
- nazywa części mowy w funkcji dopełnienia.
NACOBEZU (Na co będę zwracać uwagę?)
Czy rozróżniasz w zdaniu dopełnienie i jego rodzaje?
Lekcja nr 97
Temat: Interpunkcja zdania pojedynczego.
Pytanie kluczowe
Jakie zasady interpunkcji obowiązują w zdaniu pojedynczym?
Cele lekcji - uczeń:
- oddziela przecinkiem jednorodne części zdania;
- uzasadnia użycie przecinka lub jego brak;
- stosuje zasady interpunkcji zdania pojedynczego;
- układa zdania według schematów;
- uzupełnia zdania powtórzonym spójnikiem.
NACOBEZU (Na co będę zwracać uwagę?)
Czy znasz i poprawnie stosujesz zasady interpunkcji w zdaniu pojedynczym?
Lekcje nr 98, 99
Temat: Powtórzenie wiadomości ze składni zdania pojedynczego.
Pytanie kluczowe
Co powinniśmy wiedzieć ze składni zdania pojedynczego?
Cele lekcji - uczeń:
- sporządza wykres zdania pojedynczego;
- nazywa części zdania;
- rozpoznaje różne rodzaje podmiotu, orzeczenia, przydawki, okolicznika i dopełnienia oraz ich rodzaje;
- układa zdania do podanych wykresów;
- rozpoznaje zdania pojedyncze w tekście;
- rozpoznaje człon podrzędny i nadrzędny w związkach wyrazowych;
- wyróżnia związek główny i związki poboczne w zdaniu pojedynczym;
- wypisuje związki wyrazowe w grupie podmiotu i grupie orzeczenia;
- tworzy wykres zdania pojedynczego;
- rozpoznaje szeregi;
- rozpoznaje związki zgody, rządu i przynależności;
- tworzy zdania zgodnie z zasadami szyku wyrazów w zdaniu;
- poprawnie stosuje przecinek w zdaniu pojedynczym.
NACOBEZU (Na co będę zwracać uwagę?)
- Czy rozróżniasz części zdania i ich rodzaje?
- Czy poprawnie przedstawiasz zda-nia pojedyncze na wykresach?
- Czy umiesz ułożyć zdanie pojedyncze do podanego wykre-su?
- Czy rozróżniasz związki składniowe oraz człony nadrzędne i podrzędne?
- Czy rozpoznajesz zdania bezpodmiotowe?
- Czy tworzysz zdania zgodnie z zasadami szyku wyrazów w zdaniu?
- Czy poprawnie stosujesz zasady interpunkcji w zdaniu pojedynczym?
Lekcje nr 100, 101
Temat: Sprawdzian ze składni zdania pojedynczego. Poprawa i omówienie.
Pytanie kluczowe
Co powinniśmy wiedzieć ze składni zdania pojedynczego?
Cele lekcji - uczeń:
- sporządza wykres zdania pojedynczego;
- nazywa części zdania;
- rozpoznaje różne rodzaje podmiotu, orzeczenia, przydawki, okolicznika i dopełnienia oraz ich rodzaje;
- układa zdania do podanych wykresów;
- rozpoznaje zdania pojedyncze w tekście;
- rozpoznaje człon podrzędny i nadrzędny w związkach wyrazowych;
- wyróżnia związek główny i związki poboczne w zdaniu pojedynczym;
- wypisuje związki wyrazowe w grupie podmiotu i grupie orzeczenia;
- tworzy wykres zdania pojedynczego;
- rozpoznaje szeregi;
- rozpoznaje związki zgody, rządu i przynależności;
- tworzy zdania zgodnie z zasadami szyku wyrazów w zdaniu;
- poprawnie stosuje przecinek w zdaniu pojedynczym.
NACOBEZU (Na co będę zwracać uwagę?)
- Czy rozróżniasz części zdania i ich rodzaje?
- Czy poprawnie przedstawiasz zda-nia pojedyncze na wykresach?
- Czy umiesz ułożyć zdanie pojedyncze do podanego wykre-su?
- Czy rozróżniasz związki składniowe oraz człony nadrzędne i podrzędne?
- Czy rozpoznajesz zdania bezpodmiotowe?
- Czy tworzysz zdania zgodnie z zasadami szyku wyrazów w zdaniu?
- Czy poprawnie stosujesz zasady interpunkcji w zdaniu pojedynczym?
Lekcje nr 102
Temat: Do boju z pieśnią na ustach - o pieśniach patriotycznych.
Pytanie kluczowe
Jaką funkcję pełnią pieśni patriotyczne i kiedy są śpiewane?
Cele lekcji - uczeń:
- rozpoznaje utwór jako pieśń, wskazuje cechy typowe dla tego gatunku;
- omawia treść i budowę pieśni;
- rozmawia na temat roli pieśni patriotycznych;
- wyszukuje informacje na podany temat;
- notuje wnioski na schemacie.
NACOBEZU (Na co będę zwracać uwagę?)
Czy rozpoznajesz utwór jako pieśń i potrafisz wskazać cechy typowe dla tego gatunku?
Lekcje nr 103
Temat: Poetycki hołd złożony żołnierzom z Westerplatte.
Pytanie kluczowe
W jaki sposób zostali ukazani żołnierze z Westerplatte w wierszu Gałczyńskiego?
Cele lekcji - uczeń:
- omawia sposób przed-stawienia bohaterów w wierszu;
- dostrzega podobieństwo do legendy w wierszu.
NACOBEZU (Na co będę zwracać uwagę?)
Czy potrafisz omówić wiersz?
Lekcje nr 104
Temat: Kto ratuje jedno życie, ratuje cały świat.
Pytanie kluczowe
W jaki sposób słowa z tematu lekcji można by odnieść do bohaterów tekstu?
Cele lekcji - uczeń:
- rozmawia o wrażeniach po przeczytaniu tekstu;
- wyjaśnia związek cytatu z główną myślą utworu;
- analizuje sytuację przedstawioną w utworze.
NACOBEZU (Na co będę zwracać uwagę?)
Czy potrafisz wypowiedzieć się na temat świata przedstawionego w utworze?
Lekcje nr 105
Temat: Korzystamy ze słowników.
Pytanie kluczowe
Jakie informacje zawierają hasła słownikowe?
Cele lekcji - uczeń:
- redaguje tekst informacyjno-reklamowy o słowniku;
- opracowuje hasło słownikowe do neologizmu;
- objaśnia hasła z wykorzystaniem słowników.
NACOBEZU (Na co będę zwracać uwagę?)
Czy umiesz korzystać ze słowników?
Lekcje nr 106
Temat: Rozmawiamy o tym, jak w Bajkach robotów maszyna cyfrowa ze smokiem walczyła.
Pytanie kluczowe
Po czym rozpoznamy utwór fantastycznonaukowy?
Cele lekcji - uczeń:
- rozpoznaje elementy fantastyczne i realistyczne fikcji literackiej
- określa cechy literatury fantastycznonaukowej
- podaje przysłowie mogące być komentarzem do przedstawionej historii.
NACOBEZU (Na co będę zwracać uwagę?)
- Czy potrafisz uzasadnić, ze utwór Lema jest opowiadaniem fantastycznonaukowym?
Lekcje do lektur
Henryk Sienkiewicz W pustyni i w puszczy
Henryk Sienkiewicz W pustyni i w puszczy
1. O czym mówi?
Powieść opowiada o przygodach dzieci porwanych przez Beduinów.
2. Jakie zagadnienia będziemy poruszać podczas omawiania lektury?
1. Przygody dzieci.
2. Krajobraz afrykański, zjawiska przyrody.
3. Cechy charakteru, umiejetności, zainteresowania Stanisława Tarkowskiego.
3. Klikając w poniższy przycisk, możesz przeczytać powieść.
Źródło: https://wolnelektury.pl/media/book/pdf/w-pustyni-i-w-puszczy.pdf
4. Poniższy przycisk odeśle Cię do audiobooka.
Źródło: https://www.youtube.com/watch?v=9Y60f0ku-YA
5. Jeżeli chcesz obejrzeć ekranizację powieści, kliknij w poniższy przycisk.
Źródło: https://www.youtube.com/watch?v=XfslMywsQ30
Lekcja nr 1, 2
Temat: Wędrujemy po Afryce wraz ze Stasiem i Nel.
Cele lekcji - uczeń:
- wypowiada się na temat lektury;
- redaguje plan wydarzeń;
- odtwarza trasę wędrówki bohaterów.
NACOBEZU (Na co będę zwracać uwagę?)
1. Czy potrafisz:
- wypowiedzieć się na temat lektury;
- zredagować plan wydarzeń;
- opowiedzieć o wybranych przygodach;
- odtworzyć trasę wędrówki Stasia i Nel?
Przebieg lekcji
1. Odpowiedz na pytania dotyczące treści lektury (kartkówka).
2. Podziel się z koleżankami i kolegami z klasy swymi wrażeniami z przeczytanej powieści.
3. Uzupełnij notatkę (przycisk poniżej), następnie zapisz ją w zeszycie.
https://wordwall.net/pl/resource/15932594/w-pustyni-i-w-puszczy
4. Określ, którzy bohaterowie są pierwszoplanowi, którzy drugoplanowi, a którzy epizodyczni (przycisk poniżej). Poprawnie wykonane zadanie
zapisz w zeszycie w formie notatki.
https://wordwall.net/pl/resource/1498099/polski/bohaterowie-w-pustyni-i-w-puszczy
5. Część wydarzeń przedstawionych w powieści rozgrywała się na pustyni, część - w puszczy. Dopasuj wszystkie elementy do odpowiednich
miejsc (przycisk poniżej).
https://wordwall.net/pl/resource/7582800/polski/w-pustyni-i-w-puszczy
6. Uporządkuj plan wydarzeń w kolejności chronologicznej (przycisk poniżej), następnie zapisz go w zeszycie.
https://wordwall.net/pl/resource/256591/plan-wydarze%C5%84-w-pustyni-i-w-puszczy
7. Odwtwórz trasę wędrówki Stasia i Nel (przycisk poniżej).
https://wordwall.net/pl/resource/2611779/polski/szlak-w%c4%99dr%c3%b3wki-stasia-i-nel
8. Poniżej znajdziesz mapkę z poprzedniego ćwiczenia, jeśli masz taką możliwość, wydrukuj ją i wklej do zeszytu.
9. Opowiedz krótko przygodę, która spodobała Ci się najbardziej.
Lekcja nr 3, 4
Temat: Które cechy Stasia pomogły dzieciom uratować się po porwaniu i ucieczce?
Charakterystyka bohatera.
Cele lekcji - uczeń:
- wypowiada się na temat bohatera i wyszukuje w tekście informacje na jego temat;
- redaguje charakterystykę postaci.
NACOBEZU (Na co będę zwracać uwagę?)
1. Czy potrafisz:
– podać przykłady umiejętności i wiedzy bohatera, wskazać ich przydatność w różnych sytuacjach opisanych w utworze;
– ocenić postawę moralną i patriotyczną bohatera;
– opisać dojrzewanie Stasia wraz z rozwojem wydarzeń oraz zmianę jego cech;
– napisać charakterystykę postaci?
Przebieg lekcji
1. Przerysuj poniższą tabelę do zeszytu i uzupełnij ją.
2. Korzystając ze słownictwa zapisanego w tabeli, napisz w zeszycie charakterystykę Stanisława Tarkowskiego.
3. Podziel się swą opinią na temat bohatera. Pamiętaj, by krótko ją uzasadnić.

Lekcja nr 5, 6, 7, 8
Temat: Afrykańskie safari, czyli przewodnik dla… turystów.
Cele lekcji - uczeń:
- opowiada o przyrodzie, zjawiskach przyrody oraz obyczajach afrykańskich;
- redaguje notatkę;
– tworzy przewodnik turystyczny na podstawie książki.
NACOBEZU (Na co będę zwracać uwagę?)
1. Czy znasz cechy przewodnika turystycznego?
2. Czy potrafisz:
– wyszukać w tekście fragmenty opisujące przyrodę, zjawiska przyrody i obyczaje afrykańskie;
- zredagować notatkę;
- zredagować opis zjawiska przyrody;
- opracować przewodnik turystyczny?
Przebieg lekcji
1. Najpierw narysuj w zeszycie poniższą tabelę. Uzupełniaj ją w trakcie wykonywania zadania online (przycisk poniżej - pod tabelą).
https://learningapps.org/view21618681
2. Opowiedz krótko, gdzie dzieci spotykały się ze zwyczajami i zjawiskami przyrody oraz gdzie widziały poszczególne rośliny, zwierzęta i ptaki,
których nazwy zapisałaś/zapisałeś w tabeli.
3. Zapoznaj się z opisem burzy piaskowej, która została opisana w powieści (przycisk poniżej).
4. Opisz w kilku zdaniach (w zeszycie) burzę. Pamietaj, by w opisie uwzględnić wszystkie elementy (od jej nadciągania do ustania). Zwróć
uwagę na wiatr, deszcz, chmuty, błyskawice, grzmoty.
5. Zapoznaj się z wybranymi stronami z przewodników turystycznych (poniżej - kliknij na spinacz). Zwróć uwagę, jakie informacje są na nich
zamieszczone.
6. Wraz z koleżankami i kolegami z grupy opracuj przewodnik po Afryce. Uwzględnij w nim trasę wędrówki Stasia i Nel. W folderze
zamieść informacje na temat klimatu, podaj nazwy miejsc, uwzględnij klimat, zabytki, atrakcje, florę, faunę i obyczaje murzyńskie. Możesz
korzystać z tekstu lektury, notatek z lekcji i przygotowanych materiałów. Zadbaj nie tylko o stronę merytoryczną, ale i o estetyczny wygląd
przewodnika.
7. Zaprezentuj (z koleżankami i kolegami z grupy) wasz przewodnik. Powiedz krótko, jak przebiegała praca, co srawiało trudności, czego
nauczyliście się podczas wykonywania tego zadania.




Przykładowe przewodniki turystyczne
Bolesław Prus Katarynka
Bolesław Prus Katarynka
1. O czym mówi?
Głównym bohaterem Katarynki jest Pan Tomasz — mecenas na emeryturze i znawca sztuki. Mężczyzna nie lubi kataryniarzy i katarynek
do tego stopnia, że płaci stróżowi dziesięć złotych miesięcznie, żeby ten nie wpuszczał ich na podwórze. Pewnego dnia na dziedzińcu rozlegają się jednak dźwięki katarynki. Jeśli chcesz wiedzieć, jak zareagował na to mecenas i co wydarzyło się później, przeczytaj cały utwór.
2. Jakie zagadnienia będziemy poruszać podczas omawiania lektury?
1. Pan Tomasz - jaki był i co wpłynęło na jego przemianę?
2. Jak wygląda życie niewidomych? Refleksje na podstawie losów bohaterki utworu.
3. Rola katarynki w życiu niewidomej dziewczynki.
3. Klikając w poniższy przycisk, możesz przeczytać powieść.
Uwaga. W podręczniku (str. 91. - 96.) znajdują się tylko fragmenty tekstu. Ty zaś musisz przeczytać całość,
by to zrobić, kliknij w poniższy przycisk.
Źródło: https://wolnelektury.pl/media/book/pdf/katarynka.pdf
4. Poniższy przycisk odeśle Cię do audiobooka.
Źródło: https://www.youtube.com/watch?v=qGpdWfupiS0
5. Jeżeli chcesz obejrzeć ekranizację powieści, kliknij w poniższy przycisk.
Źródło: https://www.youtube.com/watch?v=jyJ2zrPoTC0
Lekcja nr 102
Temat: Cechy noweli na podstawie Katarynki Bolesława Prusa.
Cele lekcji - uczeń:
- określa elementy świata przedstawionego;
- uzasadnia, że utwór jest nowelą;
- przedstawia wydarzenia w kolejności chronologicznej.
NACOBEZU (Na co będę zwracać uwagę?)
1. Czy potrafisz:
- określić elementy świata przedstawionego;
- uzasadnić, że utwór jest nowelą;
- chronologicznie porządkować wydarzenia i opowiadać historię niewidomej dziewczynki.
Lekcja nr 10
Temat: Rola katarynki w życiu niewidomej dziewczynki.
Cele lekcji - uczeń:
- wypowiada się na określony temat;
- korzysta ze słownika wyrazów bliskoznacznych;
- dobiera synonimy do podanego słowa;
- wypowiada się na temat bohaterki i jej niepełnosprawności.
NACOBEZU (Na co będę zwracać uwagę?)
1. Czy potrafisz:
- wypowiadać się na zadany temat;
- pracować z dziełem literackim, opowiadać historię bohaterki;
- na podstawie teksu scharakteryzować niewidomą dziewczynkę;
- korzystać ze słownika wyrazów bliskoznacznych;
- podać synonimy do wyrazu „radość”
- wypowiedzieć się na temat kalectwa na podstawie historii bohaterki noweli;
- wczuć się w rolę i opisać uczucia towarzyszące „byciu niewidomym”
- dokonać oceny postawy pana Tomasza?
2. Czy wiesz, co to jest katarynka i w jaki sposób urządzenie wpłynęło na bohaterów?
Przebieg lekcji
1. Wczuj się w sytuację niewidomej dziewczynki. W tym celu zamknij oczy i wylosuj dowolny przedmiot spośród tych, które poda Ci nauczyciel.
Spróbuj odgadnąć, co to jest i opisać tę rzecz tak dokładnie, jak potrafisz (nie otwieraj oczu). Jakie wnioski nasunęły Ci się po wykonaniu
tego zadania?
2. Opowiedz o tym, jak wyglądało życie niewidomej dziewczynki. Jak ona się czuła? Z czego to wynikało?
3. Jakie zmysły wyostrzyły się u dziewczynki na skutek utraty wzroku?
4. Co początkowo myślał o dziewczynce pan Tomasz? Jak zareagował, gdy dowiedział się, że jest ona niewidoma?
5. Przeczytaj poniższe informacje na temat katarynki i obejrzyj ilustracje.
Katarynka jest przenośnym instrumentem muzycznym do indywidualnego muzykowania. Jej mechanizm (wałek melodyczny nabijany drewnianymi lub stalowymi kolcami) umieszczony jest w drewnianej obudowie, niekiedy bogato zdobionej malowaniem lub intarsją (jest to technika zdobnicza polegająca na tworzeniu obrazu przez wykładanie powierzchni przedmiotów drewnianych (zwłaszcza mebli) innymi gatunkami drewna). Mechanizm ten jest uruchamiany za pomocą ręcznej korby. Czasem kataryniarze (uliczni grajkowie grający na katarynce) mieli na wymianę drugi wałek z „zakodowanymi” melodiami. Muzykowali oni zarówno na miejskich podwórkach jak też na wiejskich odpustach i jarmarkach. Grany repertuar był bardzo różnorodny. Katarynka wynaleziona została we Włoszech, w pierwszej połowie XVIII wieku, przez G. Barbariego z Modeny. Z czasem instrument ten rozprzestrzenił się na inne kraje europejskie, gdzie stał się szczególnie popularny w XIX wieku.
6. Teraz posłuchaj (1:37), w jaki sposób działa katarynka i jak brzmi odtwarzana na niej muzyka.
Źródło: https://www.youtube.com/watch?v=eHL74VLwKss&t=93s
7. Jak zachowywała sie dziewczynka, gdy usłyszała głos katarynki? Jakimi słowami mogłabyś/mógłbyś zastąpić słowo "radość". W razie
trudności skorzystaj ze słownika wyrazów bliskoznacznych.
8. Jak zareagował pan Tomasz, gdy usłyszał melodię płynącą z katarynki?
9. Oceń krótko postępowanie pana Tomasza.
10. Napisz w zeszycie kilkuzdaniową notatkę, w której zamieścisz wnioski z wcześniejszych wypowiedzi.
11. Z jakimi przemyśleniami kończysz dzisiejszą lekcję?

John Ronald Reuel Tolkien Hobbit, czyli tam i z powrotem
John Ronald Reuel Tolkien Hobbit, czyli tam i z powrotem
1. O czym mówi?
Powieść opowiada o przygodach krasnoludów i towarzyszącego im hobbita Bilba Bagginsa. Potomkowie Thraina królującego niegdyś pod Górą pragną odzyskać zrabowany przez smoka skarb. Ponieważ krasnoludów jest trzynastu, nie wróży to dobrze wyprawie, czarodziej Gandalf proponuje im zatem hobbita jako włamywacza. Czy przyjaciołom uda się pokonać Smauga i odebrać mu zagarnięty majątek? Tego dowiesz się z powieści.
2. Jakie zagadnienia będziemy poruszać podczas omawiania lektury?
1. Świat Śródziemia.
2. Przeszkody, które napotykają bohaterowie, by odzyskać skarb zrabowany przez Smauga.
3. Mieszkańcy Szerokiego Świata.
4. Bilbo Baggins - niezwykły hobbit.
3. Klikając w poniższy przycisk, możesz przeczytać powieść.
4. Poniższy przycisk odeśle Cię do audiobooka.
Źródło: https://www.youtube.com/watch?v=2gJ_APXDrIk
5. Jeżeli chcesz obejrzeć ekranizację powieści, kliknij w poniższe przyciski.
Część I - Hobbit: Niezwykła podróż
Źródło: https://www.cda.pl/video/801305022
Część II - Hobbit: Pustkowie Smauga
Źródło: https://www.cda.pl/video/8013071f1
Część III - Hobbit: Bitwa Pięciu Armii
Źródło: https://vider.info/vid/+fsn88c1
Lekcja nr 11, 12
Temat: „Ale ty, mam nadzieję, wszystko zrozumiałeś”. Niezwykły narrator niezwykłej opowieści.
Cele lekcji - uczeń:
- pisze kartkówkę ze znajomości lektury;
- zapoznaje się z biografią pisarza;
- wypowiada się na temat utworu;
- charakteryzuje narratora występującego w powieści Tolkiena;
- dostrzega podobieństwo powieści Tolkiena do opowieści o rycerskich przygodach i bohaterskich czynach oraz do baśni;
- określa rolę pieśni w utworze;
- dostrzega różnicę między fabułą a akcją, określa je w powieści;
- wyodrębnia fantastyczne elementy świata przedstawionego;
- określa miejsce i czas wydarzeń;
- wymienia bohaterów pierwszoplanowych, drugoplanowych, epizodycznych oraz bohatera tytułowego;
- zna cechy powieści fantasy, wie, co odróżnia ja od baśni;
- redaguje notatkę.
NACOBEZU (Na co będę zwracać uwagę?)
- Czy znasz treść lektury?
- Czy umiesz scharakteryzować narratora w utworze?
- Czy wiesz, czym różni powieść fantasy od baśni i potrafisz uzasadnić, że utwór Tolkiena jest powieścią fantasy?
- Czy umiesz wymienić wydarzenia składające się na akcje i tworzące fabułę utworu?
- Czy potrafisz określić, którzy bohaterowie są pierwszoplanowi, drugoplanowi i epizodyczni?
Lekcja nr 13, 14, 15
Temat: Do celu. Przeszkody, które napotykają bohaterowie na swej drodze.
Cele lekcji - uczeń:
- wypowiada się na temat trudności napotkanych przez bohaterów w drodze oraz postaci, które im pomogły;
- redaguje notatkę.
NACOBEZU (Na co będę zwracać uwagę?)
1. Czy potrafisz:
- wypowiedzieć się na temat problematycznych sytuacji;
- określić postaci, które okazały się pomocne uczestnikom podróży oraz sposób, w jaki to zrobiły;
- dobierać sformułowania pasujące do uczestników wyprawy;
- redagować notatkę;
- wyszukać informacje w tekście?
Przebieg lekcji
1. Najpierw zaznacz na mapie kolejność miejsc, do których przybywali bohaterowie powieści - wykonaj zadanie online (przycisk poniżej).
https://wordwall.net/pl/resource/14953801/mapa-w%C4%99dr%C3%B3wki-hobbit
2. Teraz wydrukuj (jeżeli możesz) mapkę (przycisk poniżej), zaznacz na niej kolejność odwiedzanych miejsc i wklej kartkę do zeszytu.
3. Wykonaj kolejne zadanie online (przycisk poniżej) - ustal, w którym miejscu rozegrały się wymienione wydarzenia. Zanim zamkniesz
wykonane zadanie (Gdzie to się wydarzyło?), przepisz je do zeszytu.
https://learningapps.org/view2272319
4. Powiedz, które postaci pomogły, a które utrudniały Hobbitowi i jego towarzyszom w drodze do osiągnięcia celu i w jaki sposób to robiły.
Spróbuj dobrać do nich po kilka określeń. Opowiedz krótko o każdej przygodzie.
5. Wykonaj zadania (przyciski poniżej) - wydrukuj je i wklej lub przepisz do zeszytu.
6. Powiedz, jakie przeszkody napotkane przez bohaterów uważasz za największe i czy tylko osoby spoza grupy wędrujacych przyjaciół pomogły
je pokonać.
7. Z jakimi refleksjami wychodzisz z dzisiejszej lekcji?
Lekcja nr 16, 17, 18
Temat: Tam, gdzie licho nie śpi… Mieszkańcy Szerokiego Świata.
Cele lekcji - uczeń:
- wypowiada się na temat fabuły, bohaterów, ich przygód i wartości;
- wyodrębnia wątki;
– określa skutki walki dobra ze złem;
– dostrzega ponadczasowy charakter motywu.
NACOBEZU (Na co będę zwracać uwagę?)
1. Czy potrafisz:
– opowiedzieć o wydarzeniach fabuły;
– wskazać i omówić wątek główny oraz wątki poboczne;
– określa doświadczenia bohaterów literackich;
– wyrazić własny sąd o postaciach i zdarzeniach;
– wskazać wartości ważne dla bohaterów;
– określić skutki walki dobra ze złem;
– dostrzec ponadczasowy charakter motywu;
- zaprezentować poszczególne grupy bohaterów;
- wypowiedzieć się na temat sytuacji panującej w Szerokim Świecie?
2. Czy znasz treść utworu?
Przebieg lekcji
1. Powiedz, jaki jest główny wątek utworu, a jakie są poboczne. Odpowiedź zapisz w zeszycie. Omów krótko wybrane wątki.
2. Motywem obecnym w Hobbicie jest motyw wędrówki. Co jest jej celem? Powiedz, co jeszcze może być celem podróży. Dlaczego motyw ten
ma charakter ponadczasowy? Odpowiedzi zapisz w zeszycie w formie notatki.
3. Jaka sytuacja panowała w Szerokim Świecie? Które plemiona sprzyjały sobie, a które były wrogo nastawione wobec innych?
4. Wykonaj zadania online (przyciski poniżej).
5. Zapisz w zeszycie krótkie notatki o plamionach zamieszkujących Śródziemie (hobbici, krasnoludy, elfy, gobliny, trolle, wargowie).
6. Wraz z koleżankami i kolegami z grupy wykonaj plakat prezentujący wybrane plemię zamieszkujące Śródziemie. Postaraj się, by praca była
estetyczna, zawierała ilustracje i najważniejsze informacje o tej grupie. Żebyś wiedziała/wiedział, jak powinien wygladać taki plakat,
przygotowałam Ci dwa wzory (poniżej).
7. Zaprezentujcie kolegom i koleżankom swe prace, opowiedzcie o nich.


Lekcja nr 19, 20
Temat: Po czym poznać hobbita? Bilbo Baggins – bohater w drodze.
Cele lekcji - uczeń:
- wyszukuje informacje na temat postaci literackiej;
- redaguje charakterystykę bohatera;
- wypowiada się na temat tytułowego bohatera oraz jego domu.
NACOBEZU (Na co będę zwracać uwagę?)
1. Czy potrafisz:
– odnaleźć w tekście fragmenty istotne dla opisu bohatera;
– określić cechy bohatera, ilustrując je cytatami;
– wyrazić własny sąd o postaci;
– napisać charakterystykę głównego bohatera;
– opisać wygląd głównego bohatera, jego zwyczaje;
– opisać domostwo hobbita;
- wyszukać informacje na temat hobbita i jego domu?
Przebieg lekcji
1. Najpierw opisz w kilku zdaniach dom Bilba Bagginsa. Pamiętaj, by korzystać z lektury.
2. Zanim przystąpisz do napisania charakterystyki hobbita, przygotuj potrzebne słownictwo w formie tabeli. Uwzględnij cechy Bilba przed,
w trakcie i po podróży do Samotnej Góry.Wykonując to zadanie, odwołuj się do lektury. Tabelę przerysuj do zeszytu i uzupełnij ją.
3. Korzystając ze zgromadzonego słownictwa i cytatów napisz charakterystykę Bilba Bagginsa. Skorzystaj ze słownictwa słuzącego
wprowadzaniu cytatów (poniżej). Pamiętaj też, że cytat poprzedzamy dwukropkiem i zapisujemy go w cudzysłowie.
Słownictwo do wprowadzania cytatów: świadczą o tym słowa; potwierdza to wypowiedź (czyja?); mówi o tym następujacy fragment
powieści; jako potwierdzenie przytoczę fragment utworu.
4. Zapoznaj się z uwagami pod sprawdzoną pracą i dokonaj jej poprawy.
Wybierz się na wycieczkę.
Jeżeli chcesz zobaczyć, jak wygląda Hobbiton w Nowej Zelandii, gdzie kręcono film, kliknij przycisk poniżej. Życzę Ci przyjemnej podróży
i niezapomnianych wrażeń. Kto wie, może spotkasz tam jakiegoś hobbita?
Źródło: https://www.szalonewalizki.pl/hobbiton-czy-warto-tam-jechac/

Lucy Maud Montgomery Ania z Zielonego Wzgórza
Lucy Maud Montgomery Ania z Zielonego Wzgórza
1. O czym mówi?
Powieść opowiada o losach tytułowej bohaterki - sieroty przygarniętej przez mieszkające na Zielonym Wzgórzu niezamężne rodzeństwo Cuthbertów – Mateusza i Marylę. Przebywając w Avonlea, Ania przeżywa wiele przygód, nawiązuje trwałe relacje z rówieśnikami, zwłaszcza
z Dianą Barry, której zostaje serdeczna przyjaciółką. W wyniku działań wychowawczych Maryli i subtelnych oddziaływań Mateusza dziewczynka uczy się zasad dobrego wychowania, rozwija się fizycznie, intelektualnie i emocjonalnie, na co nie miałaby szans, przebywając
w sierocińcu.
2. Jakie zagadnienia będziemy poruszać podczas omawiania lektury?
1. Ania Shirley - bohaterka podlegajaca przemianie.
2. Rola rodziny w życiu dziecka.
3. Poszukiwanie własnego miejsca na ziemi i dążenie do wyznaczonych celów.
4. Wartości ważne w życiu.
5. Rola wyobraźni w zyciu człowieka.
3. Klikając w poniższy przycisk, możesz przeczytać powieść.
Źródło: https://wolnelektury.pl/katalog/lektura/montgomery-ania-z-wyspy.html
4. Poniższy przycisk odeśle Cię do audiobooka.
Źródło: https://www.youtube.com/watch?v=ey3q3qf50I4
5. Jeżeli chcesz obejrzeć ekranizację powieści, kliknij w poniższy przycisk.
Źródło: https://www.cda.pl/video/57008096e
Lekcja nr 21
Temat: Dla kogo jest przeznaczona książka L. M. Montgomery pt. Ania z Zielonego Wzgórza?
Cele lekcji - uczeń:
- określa i analizuje elementy świata przedstawionego;
- zabiera głos w dyskusji;
- podaje argumenty na poparcie tezy;
- rozumie pojęcia stereotypu.
NACOBEZU (Na co będę zwracać uwagę?)
1. Czy potrafisz:
- odpowiedzieć na pytania dotyczące treści lektury (kartkówka);
- wyszukuje informacje w tekście;
- omówić elementy świata przedstawionego;
- zabrać głos w dyskusji;
- podać argumenty na poparcie tezy?
2. Czy rozumiesz pojęcia stereotypu?
Przebieg lekcji
1. Najpierw odpowiedz na pytania dotyczące treści utworu (kartkówka ze znajomości lektury).
2. Podziel się swymi wrażeniami po przeczytaniu książki.
3. Omów ustnie elementy konstrukcji świata przedstawionego, następnie zapisz w zeszycie najważniejsze informacje do każdego z poniższych
podpunktów.
a) Określ czas zdarzeń na podstawie realiów świata przedstawionego.
b) Określ miejsce zdarzeń.
c) Wypisz bohaterów, dzieląc ich na głównych i drugoplanowych.
d) Wymień najważniejszych zdarzenia z udziałem głównej bohaterki (zapisz w formie krótkiego planu wydarzeń).
4. Przerysuj tabelę do zeszytu i wpisz do niej treść nagłówków oraz pierwsze argumenty, następnie dopisz do każdej kolumny po kilka własnych
argumentów.
5. Czy zgadzasz się ze stwierdzeniem, że Ania z Zielonego Wzgórza jest książką przeznaczoną wyłącznie dla dziewcząt? Udzielajac odpowiedzi
na pytanie, weź pod uwagę poniższe zagadnienia.
-
Racje z której kolumny tabeli wydają Ci się bardziej przekonujące?
-
Które stanowisko jest prawdziwe, a które – fałszywe?
-
Jakie problemy porusza powieść?
-
Kto jest adresatem lektury?
6. Jak myślisz, skąd się wzięło przekonanie, że lektura L. M. Montgomery jest przeznaczona dla dziewcząt? Jak rozpowszechnianie takiego
sądu może wpłynąć na czytelników?
7. Co oznacza słowo stereotyp? Jakie inne stereotypy dotyczące osób, grup, a może rzeczy są Ci znane?
8. Jaką refleksją kończysz dzisiejszą lekcję?

Lekcja nr 22, 23
Temat: Jaka jesteś, Aniu Shirley?
Cele lekcji - uczeń:-
- wyszukuje informacji na temat postaci;
- redaguje charakterystykę postaci, odwołując się do informacji zawartych w tekście literackim.
NACOBEZU (Na co będę zwracać uwagę?)
Czy potrafisz:
- wyszukuje informacje w tekście;
- nazwać cechy na podstawie opisanych w książce zachowań, wypowiedzi postaci i opinii bohaterów;
- redagować charakterystykę bohatera literackiego;
- dostrzec rozwój, dojrzewanie bohatera?
Przebieg lekcji
1. Zapisz w zeszycie informacje na temat postaci (do poniższych punktów). Pamiętaj, aby odwoływać sie do odpowiednich fragmentów
powieści.
Plan charakterystyki postaci
I Informacje ogólne o postaci.
II Wyglad postaci (uwzględnij zachodzące w niej zmiany).
III Cechy charakteru poparte przykładami, stosunek do innych osób, do świata, prezentowane wartości (weź pod uwagę zmiany zachodzące w bohaterce, jej dojrzewanie).
IV Umiejetności, zainteresowania (poparte przykładami).
V Ocena postaci z uzasadnieniem.
2. Korzystając z planu, napisz charakterystykę Ani Shirley.
3. Co sądzisz o tytułowej bohaterce powieści?
Lekcja nr 24, 25
Temat: W poszukiwaniu własnego miejsca na ziemi.
Cele lekcji - uczeń:-
- zabiera głos w rozmowie;
- interpretuje wybrane fragmenty powieści;
- redaguje notatkę;
- gromadzi argumenty na poparcie określonej tezy;
- redaguje krótki tekst argumentacyjny.
NACOBEZU (Na co będę zwracać uwagę?)
Czy potrafisz:
- wypowiedzieć się na temat roli rodziny w życiu dziecka i potrzeby bycia kochanym;
- wyszukać informacje w tekście;
- redagować notatkę;
- interpretować wybrane fragmenty powieści;
- zgromadzić argumenty na poparcie określonej tezy;
- zredagować krótki tekst argumentacyjny.
Przebieg lekcji
1. W imieniu głównej bohaterki opowiedz zwięźle, wraz z koleżankami i kolegami z grupy, o jej losach. Zastosujcie się do poniższych
wskazówek.
-
a) Zamieśćcie w wypowiedzi informacje dotyczące domu rodzinnego dziewczynki, jej rodziców, przyczyn zamieszkania u pani Tomaszowej, pobytu u państwa Hammondów, w sierocińcu, a wreszcie na Zielonym Wzgórzu.
-
b) Opowiedzcie o tym, jak przebiegała edukacja Ani aż do podjęcia pierwszej pracy.
-
c) W notatce użyjcie czasowników w 1. os. lp.
-
d) Pamiętajcie o zastosowaniu akapitów.
2. Przeczytajcie swą notatke kolegom i koleżankom z innych grup.
3. Zapisz w zeszycie skojarzenia związanych ze słowem dom.
4. Odszukaj w powieści fragmenty przedstawiające marzenia Ani o domu i nadzieje związane z Zielonym Wzgórzem. Zwróć uwagę
na wieczorną modlitwę Ani, którą wypowiada ona pod koniec drugiego dnia pobytu na Zielonym Wzgórzu:
„Co do rzeczy, jakich pragnę, jest ich tak wiele, że musiałabym wyliczać je parę godzin. Wymienię więc jedynie dwie najważniejsze. Proszę,
pozwól pozostać mi na Zielonym Wzgórzu i proszę, pozwól mi wyprzystojnieć, gdy dorosnę”.
5. Jak wygladały kolejne domy Ani (praca w grupach)?
Grupa 1.
Na podstawie wybranych fragmentów z książki przedstawcie dom rodzinny Ani. W tym celu wykonajcie następujące zadania.
-
Narysujcie symbol tego domu, a wokół wypiszcie związane z nim skojarzenia.
-
W imieniu któregoś z rodziców Ani napiszcie kilkuzdaniową wypowiedź o dziewczynce.
Grupa 2.
Na podstawie wybranych fragmentów z książki przedstawcie dom państwa Tomaszów, w którym przebywała Ania. W tym celu wykonajcie następujące zadania.
-
Narysujcie symbol tego domu, a wokół wypiszcie związane z nim skojarzenia.
-
W imieniu pani Tomaszowej napiszcie kilkuzdaniową wypowiedź o dziewczynce.
Grupa 3.
Na podstawie wybranych fragmentów z książki przedstawcie dom państwa Hammondów, w którym przebywała Ania. W tym celu wykonajcie następujące zadania.
-
Narysujcie symbol tego domu, a wokół wypiszcie związane z nim skojarzenia.
-
W imieniu pani Hammond napiszcie kilkuzdaniową wypowiedź o dziewczynce.
Grupa 4.
Na podstawie wybranych fragmentów z książki przedstawcie sierociniec w Hopetown, w którym przebywała Ania. W tym celu wykonajcie następujące zadania.
-
Narysujcie symbol tego domu, a wokół wypiszcie związane z nim skojarzenia.
-
W imieniu wychowawcy z sierocińca napiszcie kilkuzdaniową wypowiedź o dziewczynce.
Grupa 5.
Na podstawie wybranych fragmentów z książki przedstawcie dom na Zielonym Wzgórzu, w którym przebywała Ania. W tym celu wykonajcie następujące zadania.
-
Narysujcie symbol tego domu, a wokół wypiszcie związane z nim skojarzenia.
-
W imieniu Maryli lub Mateusza napiszcie kilkuzdaniową wypowiedź o dziewczynce.
6. Przedstawcie efekty pracy w grupie.
7. Odpowiedz na poniższe pytania.
-
Które domy były do siebie podobne? Czego dotyczyło podobieństwo?
-
W którym domu dziewczynka czuła się najlepiej? Dlaczego?
8. Powiedz, jaką rolę odgrywają dom i rodzina w życiu dziecka i każdego człowieka.
Lekcja nr 26
Temat: Wyobraźnia nade wszystko?
Cele lekcji - uczeń:
- wypowiada się na pokreślony temat;
- wyszukuje informacje w tekście;
- posługuje się słownikami;
- tworzy wyrazy bliskoznaczne i frazeologizmy;
- redaguje notatkę.
NACOBEZU (Na co będę zwracać uwagę?)
Czy potrafisz:
- wyrazić opinię, wyciągać wnioski;
- wyszukać informacje w tekście;
- czytać ze zrozumieniem hasło słownikowe;
- posługiwać się słownikiem;
- dobrać wyrazy bliskoznaczne, tworzyć frazeologizmy z podanym słowem;
- wypowiadać się na temat roli wyobraźni w życiu bohaterki;
- redagować notatkę;
- gromadzić argumenty na poparcie określonej tezy.
Przebieg lekcji
1. Jak rozumiesz słowo wyobraźnia? Sprawdź znaczenie wyrazu w odpowienim słowniku, następnie zapisz definicję w zeszycie.
2. Dopisz do słowa wyobraźnia wyrazy bliskoznaczne.
3. Zapisz w zeszycie wyrazy tworzące rodzinę wyrazów ze słowem wyobraźnia.
4. Powiedz, jaką rolę odgrywała wyobraźnia w życiu Ani Shirley. Weź pod uwagę poniższe wskazówki.
a) Odczytaj fragmenty poświęcone wyobraźni, marzeniom.
b) Zastanów sie, jakie były pozytywne i negatywne skutki użycia wyobraźni przez bohaterkę.
-
W czym pomogła Ani jej wyobraźnia?
-
W jakich sytuacjach wyobraźnia spowodowała przykre konsekwencje?
5. Zapisz w zeszycie wnioski w formie kilkuzdaniowej notatki.
6. Z jakimi przemyśleniami kończysz dzisiejszą lekcję?
Stanisław Lem Cyberiada - fragmenty
(Jak ocalał świat?; Wielkie lanie; Wyprawa druga, czyli oferta króla Okrucyusza; Wyprawa piąta, czyli o figlach króla Baleryona; Wyprawa siódma, czyli o tym, jak własna doskonałość Trurla do złego przywiodła)
Stanisław Lem Cyberiada - fragmenty
(Jak ocalał świat?; Wielkie lanie; Wyprawa druga, czyli oferta króla Okrucyusza; Wyprawa piąta, czyli o figlach króla Baleryona; Wyprawa siódma, czyli o tym, jak własna doskonałość Trurla do złego przywiodła)
1. O czym mówi?
"Bohaterami Cyberiady są m.in.Trurl i Klapaucjusz - genialni inżynierowie (są oni robotami, podobnie jak większość innych mieszkańców znanych im światów), zwani konstruktorami (ponieważ są w stanie skonstruować wszystko czego zapragną), o niemal boskich zdolnościach
- przykładowo przesuwają gwiazdy na niebie, by stworzyć reklamę; ich wynalazki mogą też łamać prawa fizyki.
Trurl i Klapaucjusz stanowią parę najlepszych przyjaciół, a jednocześnie rywali. Ich spory o miano najlepszego konstruktora przybierają czasem dość brutalne formy (opowiadanie Wielkie lanie). Kiedy nie są zajęci budową nowych mechanizmów, podróżują po Wszechświecie, pomagając potrzebującym i obalając tyranów - są opisywani jako dobrzy i praworządni. Za swe usługi nie odmawiają hojnych nagród, a oszukani w tej materii bez wahania sami karzą niesolidnego klienta."
"Wydarzenia rozgrywające się w poszczególnych opowiadaniach zostały osadzone w realiach bajkowych, bliżej nieokreślonych na osi czasu. Bohaterami są postacie o charakterze wręcz mitycznym m.in. księżniczki, rycerze smoki czy czarodzieje. Mieszkańcy świata Stanisława Lema to jednak przede wszystkim roboty, które zdają się wieść życie podobne do ludzkiego (posiadają uczucia,
sumienie, emocje, zawierają związki, ulegają wypadkom [awariom]), jednak ich perypetie zostają opisane językiem mechanicznym, konstruktorskim.
Pisarz połączył w fabule Cyberiady dwa typy świata przedstawionego: z jednej strony teksty przepełnione są pojęciami z zakresu techniki, nauki, zaawansowanych odkryć kosmicznych, a z drugiej prezentują nastrój prosto ze średniowiecznego zamku, baśniowy i historyczny."
(Źródło: https://pl.wikipedia.org/wiki/Cyberiada; https://eszkola.pl/jezyk-polski/cyberiada-fragmenty-opracowanie-11688.html?strona=2)
2. Jakie zagadnienia będziemy poruszać podczas omawiania lektury?
1. Wizja świata wykreowanego przez Lema.
2. Cechy literatury fantastycznonaukowej.
3. Rola nauki i naukowców w zyciu człowieka.
3. Klikając w poniższy przycisk, możesz przeczytać powieść.
Źródło: http://lib.mlm.ru/pl_stanislaw_lem_cyberiada.htm
4. Poniższy przycisk odeśle Cię do audiobooka.
Źródło: https://www.youtube.com/watch?v=JaT9lphbbD0
Lekcja nr 27
Temat: Co zagraża światu? Jaka przyszłość nas czeka?
Cele lekcji - uczeń:
- wypowiada się na temat świata przedstawionego w utworze;
– wie, czym jest opowiadanie fantastycznonaukowe, wymienia cechy charakterystyczne utworów fantastycznonaukowych;
– dostrzega elementy należące do różnych gatunków literackich;
– omawia funkcje tytułu, puenty, punktu kulminacyjnego.
NACOBEZU (Na co będę zwracać uwagę?)
Czy potrafisz:
– omówić elementy świata przedstawionego;
– rozpoznać fikcję literacką;
– wymienić cechy charakterystyczne utworów fantastycznonaukowych;
– dostrzec elementy należące do różnych gatunków literackich;
– opowiedzieć o wydarzeniach;
– scharakteryzować bohaterów;
– wyrazić własny sąd o postaciach i zdarzeniach;
– określić przesłanie utworu?
2. Czy wiesz, czym jest opowiadanie fantastycznonaukowe?
Przebieg lekcji
1. Najpierw odpowiedz na pytania sprawdzające stopień znajomości przeczytanych fragmentów Cyberiady (kartkówka z lektury).
2. Odwołując się do terści opowiadania Jak ocalał świat, wykonaj zadania z podręcznika: 1., 2., 3., 4., 5. ze str. 205. oraz 6. i 7. ze str. 206.
3. Powiedz, czym charakteryzuje się literatura science fiction (fantastycznonaukowa).
Lekcja nr 28, 29
Temat: Roboty i ich świat w opowiadaniach z cyklu Cyberiada.
Cele lekcji - uczeń:
– wskazuje cechy literatury science fiction;
– określa morały płynące z opowiadań Lema;
– opisuje postaci robotów;
– wskazuje elementy baśni w opowiadaniach.
NACOBEZU (Na co będę zwracać uwagę?)
Czy potrafisz:
– wskazać cechy literatury science fiction;
– określić morały płynące z opowiadań Lema;
– opisać postaci robotów;
– wskazać elementy baśni w opowiadaniach?
Przebieg lekcji
1. Odpowiedz w zeszycie na poniższe pytania.
Jakie cele stawia sobie naukowiec? Jakie są jego zadania?
Jakimi cechami powinien charakteryzować się naukowiec?
Jakie korzyści płyną z rozwoju nauki? Podaj przykłady.
2. Wymień znanych polskich naukowców, o których mówiliśmy na lekjach języka polskiego. Przypomnij, jakie były ich dokonania.
3. Napisz w zeszycie, czym zajmowali się bohaterowie Cyberiady - Trurl i Klapaucjusz. Podaj przykłady tego, co zrobili.
4. Napisz w zeszycie krótką notatkę o robotach, które występują w utworze Lema. Jak te maszyny wyglądają, zachowują się, co potrafią?
5. Powiedz, jak wygląda świat zamieszkany przez roboty. Czy chciałbyś żyć w takim świecie? Odpowiedź uzasadnij.
6. Do jakich refleksji skłania nas cykl opowiadań Lema? Jaki morał z nich płynie?
7. Przyjrzyj się poniższym planszom. Jak myślisz, czy możliwe jest, że w bardziej lub mniej odległej przyszłości nas, ludzi, zastąpią roboty?
Czy maszyna jest w stanie zastąpić człowieka? Odpowiedź uzasadnij.


Nagłówek 2
Lekcja nr 30
Temat: To się wydarzyło w odległej przyszłości w świecie zamieszkanym przez roboty
- redagujemy opowiadanie twórcze.
Cele lekcji - uczeń:
- redaguje opowiadanie fantastycznonaukowe.
NACOBEZU (Na co będę zwracać uwagę?)
Czy potrafisz:
- zredagować opowiadanie twórcze zgodnie z kryteriami, czyniąc jego bohaterami Trurla i Klapaucjusza i sytuując wydarzenia w odległej przyszłości na nieznanej bohaterom planecie;
- nadać opowiadaniu cechy science fiction?
Przebieg lekcji
1. Przypomnij, jaką formą wypowiedzi jest opowiadanie i co musi sie w nim znaleźć.
2. Przypomnij, czym charakteryzuje się utwór fantastycznonaukowy.
3. Zredaguj opowiadanie, którego bohaterami uczynisz Trurla i Klapaucjusza, a wydarzenia rozgrywać się będą w odległej przyszłości
na nieznanej konstruktorom planecie. Pamiętaj, by Twa praca była zgodna z kryteriami oceny opowiadania.
4. Po zakończeniu pisania sprawdź swą pracę i ewentualnie nanieś konieczne poprawki. Pracę oddaj do sprawdzenia.
Lekcja nr 31, 32, 33
Temat: Jak to jest być konstruktorem? Tworzymy roboty.
Cele lekcji - uczeń:
- wykonuje robota, wykorzystując dostępne materiały.
NACOBEZU (Na co będę zwracać uwagę?)
Czy potrafisz:
- wykonać robota, wykorzystując różne materiały;
- wypowiedzieć się na temat skonstruowanego robota;
- wymyślić, jakie zadania mógłby wykonywać robot?
Przebieg lekcji
1. Przyjrzyj się robotom zamieszczonym na ilustracjach, np. w Cyberiadzie Lema czy przy lekcji nr 25., 26.
2. Wykorzystując przyniesione materiały, wykonaj swego robota. Jeżeli nie masz pomysłu, w co wątpię, możesz wykorzystać jedną
z poniższych propozycji.
3. Zaprezentuj kolegom i koleżankom efekt swej pracy. Powiedz, co taki robot mógłby robić.
4. Wraz z kolegami i koleżankami z klasy stwórz na holu szkoły wystawkę Waszych robotów.

Lekcja nr 34
Temat: To jest mój robot – redagujemy opis.
Cele lekcji - uczeń:
- redaguje opis wykonanego przez siebie robota.
NACOBEZU (Na co będę zwracać uwagę?)
Czy potrafisz:
- zredagować opis robota zgodnie z kryteriami oceny?
Przebieg lekcji
1. Przypomnij, jak jest zredagowany opis przedmiotu i jakie słownictwo w nim dominuje.
2. Przyjrzyj sie uważnie swemu robotowi. Zwróć uwagę na to, do czego mógłby służyć, jak wygląda, z jakich elementów się składa, co jest ich
tworzywem.
3. Zredaguj opis swego robota. Pamiętaj, by praca była zgodna z kryteriami oceny.
4. Przeczytaj uważnie napisany przez siebie opis. W razie potrzeby nanieś poprawki. Po dokonaniu ewentualnej korekty oddaj pracę
do sprawdzenia.
Rafał Kosik Felix Net i Nika oraz Gang Niewidzialnych Ludzi
Rafał Kosik Felix, Net i Nika oraz Gang Niewidzialnych Ludzi
1. O czym mówi?
Jedna z cyklu książek science fiction Rafała Kosika adresowana do dzieci i młodzieży. Opowiada ona o przygodach trojga tytułowych młodych przyjaciół - Felixa Polona, Neta Bieleckiego oraz Niki Mickiewicz - uczęszczających do warszawskiego gimnazjum im. prof. Stefana Kuszmińskiego. Bohaterowie żyją w świecie, w którym dużą rolę odgrywają roboty. Niektóre wynalazki mogą zaskakiwać współczesnego czytelnika, dla gimnazjalistów okazują się jednak bardzo pomocne w niebezpiecznych sytuacjach. Przyjaciele nawiazują kontakt z duchami pojawiającymi się w szkole, by im pomóc. Nika zaskakuje chłopaków swymi niezwykłymi zdolnościami, które odziedziczyła po swej prapraprababce czarownicy. Wszyscy muszą też zmierzyć się z szefem Gangu Niewidzialnych Ludzi, którym okazuje się być ... sztuczna inteligencja. Książka od pierwszej chwili wciąga czytelnika i trudno się od niej oderwać.
2. Jakie zagadnienia będziemy poruszać podczas omawiania lektury?
1. Rozwój technologii i jej wpływ na życie ludzi.
2. Cechy literatury fantastycznonaukowej, gatunki powieści, które można odnaleźć w utworze Rafała Kosika.
3. Rola przyjaźni w życiu człowieka.
4. Sylwetki głównych bohaterów.
3. Klikając w poniższy przycisk, możesz przeczytać powieść.
4. Poniższy przycisk odeśle Cię do audiobooka.
Źródło: https://www.youtube.com/watch?v=iZivFC6p3y4
https://www.youtube.com/watch?v=iZivFC6p3y4
Lekcja nr 35
Temat: „Ciekawe życie mają tylko ci, którzy potrafią tę ciekawość dostrzec” – przygody trojga
przyjaciół z powieści Rafała Kosika.
Cele lekcji - uczeń:
- wypowiada się na temat powieści;
- określa elementy świata przedstawionego;
- redaguje plan wydarzeń i notatkę.
NACOBEZU (Na co będę zwracać uwagę?)
Czy potrafisz:
- wypowiedzieć się na temat powieści, wrażeń po lekturze;
– określić elementy świata przedstawionego w powieści;
– opowiedzieć o przygodach bohaterów;
– ułożyć plan wydarzeń?
Pytanie kluczowe
Czy znam powieść Rafała Kosika?
Przebieg lekcji
1. Najpierw odpowiedz na pytania (kartkówka) sprawdzające znajomość powieści.
2. Określ elementy świata przedstawionego w utworze. Zapisz informacje na ten temat w zeszycie.
3. Zredaguj w zeszycie ramowy plan wydarzeń.
4. Rozwiąż krzyżówkę i wklej ją do zeszytu (przycisk poniżej).
5. Podziel się swymi wrażeniami na temat powieści.
Lekcja nr 36
Temat: „Musimy tylko działać wspólnie. To nasza jedyna szansa” – dzięki jakim cechom
bohaterowie wyszli cało z trudnych sytuacji?
Cele lekcji - uczeń:
- wypowiada się na temat bohaterów;
- redaguje notatkę.
NACOBEZU (Na co będę zwracać uwagę?)
Czy potrafisz:
– wymienić cechy bohaterów, wskazać ich zalety i wady;
– wskazać, jakie umiejętności i cechy osobowości pozwoliły bohaterom wyjść cało z trudnych sytuacji;
– wypowiedzieć się na temat zysków płynacych ze współdziałania ludzi;
– zredagować notatkę?
Pytanie kluczowe
Czy ludzie powinni ze sobą współpracować?
Przebieg lekcji
1. Zaprezentuj krótko Feliksa, Neta i Nikę. Zapisz o każdym z nich krótką notatkę w zeszycie.
2. Powiedz, jakie relacje łączyły Feliksa, Neta i Nikę. Jak wyglądała ich współpraca, szczególnie w trudnych sytuacjach? Co pomogło bohaterom
wyjść cało z opresji? Zapisz w zeszycie krótką notatkę na ten temat.
3. Odpowiedz na pytanie kluczowe z lekcji.
Lekcja nr 37
Temat: „Jestem sztuczną inteligencją. To coś więcej niż być człowiekiem” – jakie korzyści
i zagrożenia są związane ze światem rozwiniętej technologii?
Cele lekcji - uczeń:
- wypowiada się na temat korzyści i zagrożeń związanych ze światem rozwiniętej technologii.
NACOBEZU (Na co będę zwracać uwagę?)
Czy potrafisz:
– wyjaśnić, jakie korzyści i zagrożenia są związane ze światem rozwiniętej technologii;
– uczestniczyć w dyskusji;
– podać argumenty;
– szukać informacji w różnych źródłach, poddawać je krytycznej analizie.
Pytanie kluczowe
Jakie korzyści i zagrożenia są związane ze światem rozwiniętej technologii?
Przebieg lekcji
1. Najpierw rozwiąż krzyżówkę (przycisk poniżej).
2. Jak myślisz, dlaczego Net uznał, że Manfred pozytywnie przeszedł test Turinga. W uzasadnieniu odwołaj się do odpowiednich cytatów
z powieści. Opowiedz o tym, jak wywiązał się Manfred z powierzonego mu zadania sterowania ruchem ulicznym oraz w jaki sposób pomógł
Feliksowi i jego przyjaciołom.
3. Powiedz, o jakich robotach jest mowa w powieści. Jaką pełniły one funkcję? Czym charakteryzowały sie roboty należące do Gangu
Niewidzialnych Ludzi?
4. Wyobraź sobie, że masz zgłosić do opatentowania jeden z wynalazków Felixa lub Neta. W tym celu wypełnij formularz (przycisk poniżej).
5. Zapisz w zeszycie krótką notatkę na temat robotów, o których jest mowa w utworze.
6. Odpowiedz na pytanie kluczowe z lekcji - najpierw ustnie, następnie w zeszycie.
Lekcja nr 38
Temat: „Felix, Net i Nika”, czyli jakie gatunki powieści można znaleźć w utworze Rafała Kosika?
Cele lekcji - uczeń:
– wskazując cechy różnych rodzajów powieści w omawianej książce, potrafi je uargumentować, odnosząc się do właściwych fragmentów;
- redaguje notatkę.
NACOBEZU (Na co będę zwracać uwagę?)
Czy potrafisz:
– wskazać cechy różnych rodzajów powieści w omawianej książce;
- uargumentować rodzaj powieści, odnosząc się do właściwych fragmentów utworu;
– wyszukać cytaty w książce;
- zredagować notatkę?
Pytanie kluczowe
Co zyskuje autor, stosując w swym utworze różne rodzaje powieści?
Przebieg lekcji
1. Powiedz, czym charakteryzuje się powieść jako gatunek literacki.
2. Zapoznaj się z poniższymi informacjami na temat róznych odmian powieści.
"Powieść przygodowa toczy się w bardzo szybki sposób i obfituje w liczne zwroty akcji. Nierzadko pojawiają się w niej w wydarzenia, które zupełnie zmieniają nastawienie czytelnika do prezentowanych sytuacji. Pomimo mnogości różnorodnych wypadków, tworzone przez autorów historie kończą się zazwyczaj pozytywnie, a cenieni przez czytelników bohaterowie, którzy niejednokrotnie wykazują się heroizmem i niemal nadludzkimi zdolnościami, zdobywają kolejne doświadczenia, stają się silniejsi fizycznie i psychicznie oraz lepiej przygotowani na kolejne przygody. Większość powieści przygodowych zawierało w sobie także elementy dydaktyczne, prezentując szlachetne postawy i odważne czyny. Bohaterzy uosabiają zwykle pewne wartości, często gotowi są do walki w imię szeroko pojętego dobra." ( źródło: eszkola.pl)
"Powieść detektywistyczna - Gatunek należący do powieści kryminalnej, spopularyzowany w dużej mierze dzięki Agacie Christie na początku XX wieku. Tematem utworu zawsze jest śledztwo, nieudolnie prowadzone przez policję, a z powodzeniem rozwiązane przez detektywa. Śledztwo zazwyczaj dotyczy zbrodni, która przedstawiona została na początku utworu, a poszukujący, jak po nitce do kłębka, dochodzą do odkrycia prawdy i zidentyfikowania mordercy." ( źródło: eszkola.pl)
"Powieść młodzieżowa - powieść, w której na plan pierwszy wysunięto problemy nastolatków. Fabuła rozgrywa się w świecie młodzieżowym: w szkole, na podwórku, w domu. Stylistyka tej powieści także często nawiązuje do gwary młodzieżowej. Zazwyczaj porusza problemy moralne, wybory, których dokonuje młody, wkraczający w dorosłość człowiek. Z reguły nacechowana jest dydaktyzmem i podsuwa gotowe rozwiązania." (źródło: wikipedia.org)
"Powieść historyczna - Powieść historyczna to jedna z odmian powieści powstała na początku XIX wieku, w której fakty historyczne łączą się z fikcją – obok rzeczywistych wydarzeń i postaci istnieją fikcyjni bohaterowie." Wydarzenia w powieści historycznej rozgrywaja sie wcześniej, niż żył autor. (źródło: ortograf.pl)
"Powieść fantastyczno - naukowa (ang. science fiction, w skrócie sci-fi lub SF) – gatunek literacki, filmowy oraz gier komputerowych o fabule osnutej na przewidywanych osiągnięciach nauki i techniki oraz ukazującej ich wpływ na życie jednostki lub społeczeństwa[1][2]. W świecie przedstawionym utworów nie występują elementy cudowności, a także przestrzega się zasad prawdopodobieństwa[1]. Razem z fantasy i horrorem, fantastyka naukowa zaliczana jest do fantastyki." (źródło: wikipedia.org)
"Powieść fantastyczno-naukowa wywodzi się z formy literackiej utopii oraz literatury wykorzystującej motyw nieprawdopodobnych podróży na inne planety." (źródło: eszkola.pl)
"Powieść fantasy to odmiana literatury fantastycznej, w której świat przedstawiony z jednej strony nosi znamiona realistyczne (ma konkretny, uszczegółowiony charakter), z drugiej natomiast znacząco różni się od rzeczywistości. Czasoprzestrzeń powieści fantasy w przeciwieństwie np. do naukowej wersji fantastyki zbliża się do rzeczywistości mitu i baśni, często korzysta z folklorystycznych obyczajów i wierzeń. Ważną płaszczyzną odniesienia dla literatury fantasy są kultury archaiczne – ich obyczajowość i mitologia, np. kultura celtycka. Fabuła obfitująca w niezwykłe wydarzenia i zwroty akcji najczęściej dotyczy uniwersalnych problemów walki dobra ze złem." (źródło: eszkola.pl)
3. Powiedz, jakie odmiany powieści występują w utworze Kosika. Odpowiedź uzasadnij odpowiednimi fragmentami tekstu.
4. Zapisz w zeszycie notatkę, w której zamieścisz najważniejsze informacje z wcześniejszych wypowiedzi - Twych i Twych koleżanek i kolegów.
5. Odpowiedz na pytanie kluczowe z lekcji.
Lekcja nr 39
Temat: Felix, Net i Nika oraz gramatyka.
Cele lekcji - uczeń:
- wykorzystuje wiedzę z fleksji i składni do wykonania zadań związanych z treścią kartki z komiksu na podstawie powieści.
NACOBEZU (Na co będę zwracać uwagę?)
Czy potrafisz:
- porównać kartkę z komiksu z powieścią;
- wskazać przysłówek i przymiotniki;
- wskazać rzeczownik w określonym przypadku;
- nazwać emocje bohaterki;
- stosować synonimy;
- posługiwać się odpowiednimi czasownikami;
- określić rodzaj wypowiedzeń ze względu na cel wypowiedzi i budowę;
- przedstawić zdanie pojedyncze i złożone na wykresie;
- określić części zdania;
- określić rodzaj wypowiedzenia złożonego;
- zapisać wypowiedź bohaterki, która mogłaby pojawić się w jednym z kadrów;
- namalować jeden kadr do podanej kartki z komiksu.
Pytanie kluczowe
Czy potrafisz wykorzystać wiedzę z gramatyki do wykonania zadań?
Przebieg lekcji
1. Zapoznaj sie z kartką z komiksu na podstawie powieści Rafała Kosika (przycisk poniżej).
2. Wykonaj w zeszycie zadania z poniższego dokumentu PDF (przycisk).
3. Namaluj w zeszycie następny (dziewiąty) kadr do zamieszczonej kartki z komiksu, na którym Nika poinformuje Feliksa i Neta o tym,
że na strychu gonił ją kościotrup.
4. Czy uważasz, że utwór Rafała Kosika byłby bardziej atrakcyjny w postaci komiksu? Odpowiedź uzasadnij.
Antoni Czechow Śmierć urzędnika
Lekcja nr 40, 41
Temat: Czy można umrzeć ze strachu? Śmierć urzędnika Antoniego Czechowa.
Cele lekcji - uczeń:
- wskazuje cechy opowiadania w utworze;
- określa elementy świata przedstawionego w utworze;
- redaguje plan wydarzeń;
- określa, na czym polega absurd w utworze.
NACOBEZU (Na co będę zwracać uwagę?)
Czy potrafisz:
- zredagować notatkę dotyczącą świata przedstawionego;
- redagować plan wydarzeń;
- określić, na czym polega absurd w utworze?
2. Czy znasz:
- pojęcie absurdu;
- cechy opowiadania?
Pytanie kluczowe
Po czym poznam opowiadanie?
Przebieg lekcji
1. Zapoznaj się z informacjami na temat autora opowiadania - Antoniego Czechowa (przycisk poniżej).
2. Przeczytaj opowiadanie Śmierć urzędnika (przycisk poniżej).
3. Określ elementy świata przedstawionego w utworze. Zapisz te informacje w zeszycie w formie notatki.
4. Zredaguj w zeszycie plan wydarzeń w formie zdań. Podkreśl w wypowiedzeniach dwiema liniami orzeczenie, jedną - podmiot.
5. Przekształć dwa pierwsze punkty planu na równoważniki zdań i zapisz je w zeszycie.
6. Zapoznaj się z pochodzącą z Wikipedii definicją opowiadania (poniżej), następnie, odwołując się do poszczególnych cech, uzasadnij,
że utwór Czechowa jest tym gatunkiem literackim.
Opowiadanie – krótki utwór literacki o prostej akcji, niewielkich rozmiarach, najczęściej jednowątkowej fabule, pisany prozą. Opowiadanie nie ma tak zwartej budowy jak nowela, o czym decydują postacie drugoplanowe, opisy i refleksje. Od noweli różni się luźną konstrukcją i brakiem obowiązujących w niej rygorów.
7. Zapisz w zeszycie wyjaśnienie ze SJP pojęcia absurdu.
absurd 1. «to, co jest pozbawione sensu» 2. «wyrażenie wewnętrznie sprzeczne»
8. Wyjaśnij, co jest źródłem absurdu w utworze Śmierć urzędnika.
9. Jakie refleksje nasuwają Ci sie po przeczytaniu i omówieniu utworu Czechowa?
Antoni Czechow Kameleon
Lekcja nr 42, 43
Temat: Odkrywamy nowy gatunek: kameleon ludzki.
Cele lekcji - uczeń:
- określa genezę utworu;
- wypowiada się na temat utworu i bohaterów;
- redaguje ramowy plan wydarzeń;
- zapisuje notatkę;
- tworzy zdrobnienia i zgrubienia;
- omawia warstwę językową utworu.
NACOBEZU (Na co będę zwracać uwagę?)
Czy potrafisz:
- określić, co leżało u genezy opowiadania Kameleon;
- określić, jaką osobę możemy nazwać mianem „kameleona ludzkiego”;
- zapisać w punktach ramowy plan wydarzeń;
- wymienić bohaterów utworu;
- określić, jak zmienia się warstwa językowa utworu wraz z tym, co dzieje się w opowiadaniu;
- wyjaśnić, dlaczego Oczumiełowa można nazwać kameleonem;
- zredagować notatkę;
- dostrzec zdrobnienia i zgrubienia oraz samodzielnie je tworzyć od podanych wyrazów?
2. Czy wiesz czym są zdrobnienia i zgrubienia i jaką pełnią funkcję?
Pytanie kluczowe
Jakich postaw należy unikać w życiu? Czego uczy nas opowiadanie?
Przebieg lekcji
1. Przeczytaj poniższy tekst, a dowiesz się, co leżało u genezy* opowiadania Kameleon.
Antoni Czechow brzydził się kłamstwem i obłudą. Nienawidził tyranii pod żadną postacią, a najbardziej tej rodzicielskiej, przyznającej sobie prawo do traktowania swoich potomków jak własność. Wiązało się to z nieprzyjemnymi wspomnieniami z dzieciństwa. Całe jego życie to dążenie do wolności, do bycia sobą, bez masek i udawania. Zachował się list Czechowa do Suworina (znajomego redaktora), w którym tak mówi o sobie: Niech pan napisze opowiadanie o synu pańszczyźnianego chłopa, młodym człowieku, który był przedtem chłopcem sklepowym, śpiewakiem cerkiewnym, gimnazjalistą i studentem, który został wychowany w szacunku dla zwierzchności, w całowaniu popa po rękach, hołdowaniu cudzym myślom, który dziękował za każdy kęs chleba, był wielokrotnie bity, biegał po korepetycjach bez kaloszy, wdawał się w bójki, dręczył zwierzęta, lubił zjeść obiad u bogatego krewniaka, kłamał przed Bogiem i ludźmi bez żadnej potrzeby, […] niech pan opisze, jak ten młody człowiek powoli, kropla po kropli wyciska z serca niewolniczą uległość, aż obudziwszy się pewnego pięknego dnia czuje, że w jego żyłach płynie krew nie niewolnika, tylko prawdziwa, ludzka. Ten fragment listu prezentuje Czechowa jako niezłego gagatka, który popełniał błędy jak każdy. Tylko nie każdy potrafi i chce walczyć z własnymi słabościami po to, by świat był piękniejszy i lepszy. I dlatego wiele nie zmieniło się od czasów rosyjskiego pisarza. Dziś także spotykamy ludzi zmieniających swoje zdanie w zależności od panującej mody, własnych interesów czy też wygody. Nazywamy ich „chorągiewkami na wietrze”, które łopocą w tę stronę, w którą dmuchnie wiatr. Przeważnie ich nie szanujemy. Nie wiadomo bowiem, kiedy są naprawdę szczerzy, a kiedy kłamią z uśmiechem na ustach. Przywdziewają maski i rzadko odkrywają swoje prawdziwe myśli. I chociaż mają wpływy i pieniądze, często nie są zadowoleni. Mimo posiadania wielu znajomych czują się samotni.
* geneza 1. «czynniki, które złożyły się na powstanie i rozwój czegoś» 2. «sposób powstawania i rozwoju czegoś»
2. Wiesz już, co przyczyniło się do napisania utworu. Na podstawie powyższej notatki powiedz, jakiej jego treści się spodziewasz.
3. Przeczytaj utwór Czechowa Kameleon (przycisk poniżej).
4. Zapoznaj się z definicją kameleona.
Kameleonowate, kameleony (Chamaeleonidae) – rodzina zauropsydów z rzędu łuskonośnych (Squamata), słynąca ze zdolności
do zmiany ubarwienia (w zależności od otoczenia dostosowuje swoją barwę by stać się niewidzialnym; w ten sposób chroni się przed drapieżnikami), długiego języka (dłuższy od jego ciała) i oryginalnych kształtów ciała. Mają chwytny ogon i palce zrośnięte w rodzaj szczypiec, którymi przytrzymują się gałęzi. Kameleon jemeński
5. Zastanów się teraz, jaką osobę możemy nazwać mianem „kameleona ludzkiego”? Jakie posiada cechy? Swoją odpowiedź zapisz w zeszycie.
6. Zapisz w punktach ramowy plan wydarzeń Kameleona.
7. Wymień bohaterów utworu.
8. Zwróć uwagę na warstwę językową utworu. Jak zmienia się wraz z tym, co dzieje się w opowiadaniu. Jak nazywa psa Oczumiełow i czego chce
dla niego na początku, a jak zmienia się jego słownictwo i stosunek do zwierzęcia, gdy okazuje się, że może to być pies generała, następnie,
gdy wątpliwości są rozwiane informacją, że generał hoduje wyżły, nie charty, po czym ponownie pada wskazanie na psa generała, aż wreszcie,
gdy okazuje się, że jest to pies brata generała.
9. Zastanów się, dlaczego Oczumiełowa można nazwać kameleonem? Odpowiedź zapisz w zeszycie.
10. Zapisz w zeszycie definicje zdrobnienia i zgrubienia wraz z przykładami.
Zdrobnienie – wyraz utworzony za pomocą odpowiedniego formantu oznaczający rzecz albo osobę mniejszą od nazywanej wyrazem podstawowym. Zdrobnienie oznaczać może też pozytywny (lub lekko pogardliwy) stosunek do omawianego obiektu. Zdrobnienia są także środkiem stylistycznym i mają często mocne zabarwienie emocjonalne (przeważnie pozytywne, czasem ironiczne):
· wielkość: kot → kotek,
· stosunek pozytywny: usta → usteczka itp.,
· stosunek pogardliwy: bunt → buncik,
· stosunek pozytywny: Karolina → Karolinka.
Zgrubienie – wyraz utworzony za pomocą odpowiedniego formantu oznaczającego rzecz albo osobę większą od nazywanej wyrazem podstawowym. Zgrubienie może również oznaczać pogardliwy stosunek do omawianego obiektu, szczególnie, kiedy wiąże się ze zmianą rodzaju, np. baba → babsko. Pełni niekiedy funkcję pieszczotliwą, np. dobre psisko. Bywa stosowane jako środek poetycki. Przykłady:
· wielkość: pies → psisko; jabłko → jabłucho; ciężarówka → ciężarówa;
· stosunek pogardliwy: nos → nochal; piwo → piwsko.
11. Dopisz w zeszycie do poniższych wyrazów zdrobnienie i zgrubienie.
Wzór: pies – piesek, psisko;
but –
dom –
kot –
palec –
12. Odpowiedz ustnie na pytanie kluczowe z lekcji.
Małgorzata Musierowicz Kłamczucha
Lekcja nr 1
Temat: Jeżycjada i jej autorka.
Pytanie kluczowe
Dlaczego powinniśmy czytać Jeżycjadę?
Cele lekcji - uczeń:
- zapoznaje się z biografią autorki;
- odpowiada na pytania dotyczące treści lektury;
- określa elementy świata przedstawionego w utworze;
- wyodrębnia wątki.
NACOBEZU (Na co będę zwracać uwagę?)
Czy znasz treść lektury i posiadasz ogólne informacje o autorce?
Lekcja nr 2, 3
Temat: Aniela Kowalik - charakterystyka bohaterki.
Pytanie kluczowe
Jak oceniamy Anielę Kowalik?
Cele lekcji - uczeń:
- wyszukuje w utworze informacje o postaci;
- ocenia postać;
- gromadzi słownictwo do charakterystyki bohaterki;
- redaguje charakterystykę bohaterki.
NACOBEZU (Na co będę zwracać uwagę?)
- Czy potrafisz wyszukać w utworze informacje o bohaterce i wykorzystać je w charakterystyce?
- Czy poprawnie redagujesz charakterystykę postaci?
Lekcja nr 4
Temat: Dlaczego Kłamczucha?
Pytanie kluczowe
Dlaczego Aniela zyskała przezwisko Kłamczucha?
Cele lekcji - uczeń:
- wypowiada się na temat bohaterki;
- określa przyczyny i skutki kłamstw bohaterki;
- gromadzi wyrazy bliskoznaczne ze słowem kłamstwo;
- wyjaśnia znaczenie frazeologizmów ze słowem kłamstwo;
- określa skutki i przyczyny kłamstw bohaterki.
NACOBEZU (Na co będę zwracać uwagę?)
- Czy wyszukujesz potrzebne informacje w tekście?
- Czy umiesz określić skutek i przyczynę działań i wypowiedzi bohaterki?
Kornel Makuszyński Szatan z siódmej klasy
Lekcja nr 1
Temat: Czy uważnie przeczytaliśmy powieść Szatan z siódmej klasy?
Pytanie kluczowe
Czy potrafisz wykonać zadania związane z lekturą?
Cele lekcji - uczeń:
- odpowiada na pytania dotyczące treści utworu;
- zapoznaje się z notatką biograficzna o autorze.
NACOBEZU (Na co będę zwracać uwagę?)
Czy znasz treść lektury?
Lekcja nr 2
Temat: Elementy świata przedstawionego w powieści Kornela Makuszyńskiego.
Pytanie kluczowe
O czym jest powieść Makuszyńskiego?
Cele lekcji - uczeń:
- wymienia i omawia elementy świata przedstawionego;
- wyjaśnia znaczenie tytułu;
- wyodrębnia bohaterów pierwszoplanowych, drugoplanowych i epizodycznych;
- wyodrębnia wątki.
NACOBEZU (Na co będę zwracać uwagę?)
Czy potrafisz omówić elementy świata przedstawionego w utworze?
Lekcja nr 3
Temat: "Brat diabła i bliski kuzyn czarownicy". Portret detektywa Adama Cisowskiego.
Pytanie kluczowe
Czy Adam Cisowski może nam zaimponować?
Cele lekcji - uczeń:
- analizuje fragmenty utworu;
- określa cechy bohatera;
- uzasadnia cechy bohatera odpowiednimi przykładami zachowania;
- dokonuje oceny postaci.
NACOBEZU (Na co będę zwracać uwagę?)
- Czy potrafisz określić cechy bohatera i dokonać jego oceny?
Lekcja nr 4
Temat: Szatan z siódmej klasy jako powieść detektywistyczna.
Pytanie kluczowe
Po czym rozpoznamy powieść detektywistyczną?
Cele lekcji - uczeń:
- poznaje cechy gatunkowe powieści detektywistycznej;
- wyodrębnia w utworze elementy typowe dla powieści detektywistycznej.
NACOBEZU (Na co będę zwracać uwagę?)
Czy znasz cechy powieści detektywistycznej i potrafisz je wskazać w utworze?
Lekcja nr 5
Temat: Redagujemy opowiadanie o wymyślonej przygodzie Adama Cisowskiego.
Pytanie kluczowe
Co warto zamieścić w opowiadaniu o wymyślonej przygodzie Adasia Cisowskiego?
Cele lekcji - uczeń:
- redaguje opowiadanie.
NACOBEZU (Na co będę zwracać uwagę?)
Czy potrafisz zredagować opowiadanie?